دلار چرا گران شد و تا کجا بالا می‌رود؟
از دید اکثر مردم، دلیل اصلی جهش نرخ ارز را باید در مناسبات خارجی کشور جست‌وجو کرد؛ تجربه سال‌های گذشته نشان داده ریزش‌های ارزش ریال در مقاطع پر هول و هراس تحولات منطقه‌ای و بین‌المللی برای ایران اتفاق افتاده است.
حداقل از یک دهه و نیم گذشته یعنی صدور قطعنامه ۱۹۲۹ شورای امنیت علیه ایران که عملا جمهوری اسلامی را زیر فصل هفتم منشور ملل متحد قرار داد و کشور ما را تهدیدی برای امنیت بین‌الملل عنوان کرد تاکنون که سیاست «فشار حداکثری» ترامپ جانی دوباره گرفته، روند ریزش ارزش ریال ارتباط معناداری با تحولات روابط خارجی نشان داده است.
با این حال، مرکز پژوهش‌های مجلس عواملی چهارگانه را در این زمینه برشمرده است. دلیل اول، تداوم روند بلندمدت کاهش ارزش پول ملی ناشی از ناترازی‌های کلان اقتصادی و انتظارات تورمی و تداوم رشد نقدینگی اعلام شده است. به گفته این نهاد پژوهشی، تناسب روند رشد نرخ ارز با تورم داخلی و خارجی بیانگر تناسب روند رشد نرخ ارز با متغیرهای بنیادین اقتصادی است. تناسب روند نرخ ارز و نرخ تورم با انتظارات جامعه نسبت به روند نرخ ارز بیانگر شکل‌گیری انتظارات نسبت به نرخ ارز در تناسب با روند تورم است.
مرتبط:
رکود بشدت تورمیِ مسکن دلاری
بوی درگیری و بلوای دلار
دلیل دوم، انتظارات افزایش نرخ ارز به دلیل رخدادهای سیاسی، منطقه‌ای و امنیتی، به‌طور خاص انتخاب ترامپ به عنوان رییس‌جمهور امریکا و انتظار افزایش فشار بر موازنه پرداخت‌های خارجی با توجه به تجربه و اظهارنظرهای دولت منتخب عنوان شده است. این گزارش تاکید دارد که انتظارات از دو کانال حساب سرمایه و حساب جاری به جهش نرخ ارز انجامیده است.
سومین دلیل نیز اتخاذ سیاست‌های تشدید‌کننده نوسانات بازار غیررسمی ارز است و چهارمین آن نیز «افزایش فصلی نرخ ارز».
در این میان، بسیاری از جمله مخالفان دولت این ادعا را مطرح می‌کنند که دولت در جهت کسب درآمد دست به افزایش نرخ ارز زده است. در این زمینه دلایل دیگری نیز مطرح می‌شود مانند حفظ انحصار دولتی بر ارز و نیز جمع کردن دلاری که در اختیار بنگاه‌های مختلف اقتصادی قرار دارد؛ از جمله دبیرکل انجمن صنفی صنایع پتروشیمی مدعی شده «بانک مرکزی با من تماس گرفت و گفت ۱۰ هزار تومان قیمت دلار را بالا می‌بریم تا شما ارز عرضه کنید.»
با جمیع این اوضاع، سناریوپردازی‌های گوناگونی درباره نرخ ارز در سال ۱۴۰۴ صورت گرفته است. در سناریویی خوش‌بینانه بر اساس توافق با آمریکا، صادرات نفت ایران از حدود ۱.۵ میلیون بشکه در روز به بیش از ۲ میلیون بشکه افزایش می‌یابد و درآمد ارزی کشور به حدود ۵۰میلیارد دلار در سال می‌رسد. این افزایش عرضه ارز، فشار بر بازار را کاهش می‌دهد. همچنین، فرض می‌کنیم که قیمت جهانی نفت به بالای ۸۰دلار در بشکه برسد، که این موضوع منابع ارزی را تقویت می‌کند. در این صورت حتی ممکن است کاهش ۲۵ تا ۳۵ درصدی بازار ارز رقم بخورد.
در سناریوی واقع‌بینانه‌تر با فرض تداوم تحریم‌ها و ناترازی‌های فعلی، نرخ دلار ممکن است به بالای ۱۲۰هزار تومان برسد.
در صورت شکست نهادهای سیاستگذار در کنترل نرخ ارز، نرخ دلار در بازار آزاد می‌تواند جهش‌های بی‌سابقه‌ای را تجربه کند. با توجه به نرخ کنونی حدود ۹۵ هزار تومان در اوایل ۲۰۲۵ و با فرض افزایش ۵۰ تا ۷۰ درصدی تحت فشار‌های این سناریو، نرخ دلار در سال ۱۴۰۴ ممکن است به محدوده ۱۵۰ تا ۱۷۰ هزار تومان برسد.
البته، در صورت بروز شوک‌های اضافی، مانند تنش‌های نظامی گسترده در منطقه یا فروپاشی کامل اعتماد عمومی به سیاستگذاری اقتصادی، نرخ‌ها حتی می‌توانند از ۲۰۰ هزار تومان نیز فراتر روند. این سناریوی بدبینانه نشان‌دهنده بدترین حالت ممکن است که در آن تحریم‌ها، سوءمدیریت داخلی و شوک‌های خارجی همزمان اقتصاد را به سمت تکانه‌های شدید سوق می‌دهند.
برچسب ها :آمریکا ، ارز ، ایران ، ایران مامن ، بازار ارز ، بازار سرمایه ، بانک مرکزی ، برجام ، بورس ، بین الملل ، تحریم ، ترامپ ، تهران ، تورم ، جهان ، خاورمیانه ، خبر ، دلار ، دولت ، سیاست خارجی ، فشار حداکثری ، محمد موسی کاظمی ، مذاکرات هسته ای ، نفت
- نظرات ارسال شده توسط شما، پس از تایید توسط مدیران سایت منتشر خواهد شد.
- نظراتی که حاوی تهمت یا افترا باشد منتشر نخواهد شد.
- نظراتی که به غیر از زبان فارسی یا غیر مرتبط با خبر باشد منتشر نخواهد شد.
ارسال نظر شما
مجموع نظرات : 0 در انتظار بررسی : 0 انتشار یافته : 0