توافق موقت؛ ترمز دستی تنش یا دنده کمکی برجام؟

«از همین الان آمریکا را در مذاکرات وین شکست داده‌ایم»؛ این گزاره امروز روزنامه «کیهان» را بعضی‌ها نشانه‌ای از حرکت به سمت توافقِ هر چند موقت می‌بینند.

دلیل کیهان این است که دولت رئیسی بیش از تمرکز بر رفع تحریم‌ها، بر خنثی‌کردن آن تمرکز داشته است اما این اعلام پیروزی زودهنگام شاید زمینه‌ای باشد بر آتش‌بسی که قرار است -البته فقط در پرونده هسته‌ای- به زودی اعلام شود؛ همچنان که تهران با دو شریک شرقی خود هماهنگی‌هایی برجامی طی روزهای گذشته داشته است.

تحلیلگران و رسانه‌ها از زوایای مختلفی به گزینه توافق موقت نگریسته‌اند؛ دسته‌ای از مزایای توافق موقت نوشته‌اند و بعضی مانند «اعتماد» ذیل عنوان «تله توافق موقت؟» به نقل از کارشناسان سیاست خارجی هشدار داده‌اند این نوع توافق دردی از ایران دوا نمی‌کند.

گزینه توافق موقت زمانی بیشتر مورد توجه قرار گرفت که سایت «اکسیوس» مدعی شد مشاور امنیت ملی آمریکا با همتای اسرائیلی خود در این باره چانه زنی کرده تا در قبال آزادی بخشی از پول‌های بلوکه‌شده ایران، غنی سازی۶۰ درصدی متوقف شود.

درباره چند و چون توافق مذکور می‌توان آن را یک مرحله جلوتر از پیشنهادی دانست که در زمان دولت روحانی و ترامپ، مکرون رئیس جمهوری فرانسه آن را پیشنهاد داده بود.

مکرون پیشنهاد داده بود تحریم‌ها و همچنین فعالیت‌های هسته‌ای ایران به حالت فریز دربیاید و اکنون گفته می‌شود شاید در ازای بازگشت ایران به سازوکارهای برجامی، بازگشت نظارت آژانس و عقب‌نشینی از غنی‌سازی بیشتر، تحریم‌ها نه منقضی که معلق شود.

حالا فرانسوی‌ها دوباره تصمیم‌گرفته‌اند انرژی تازه‌ای جهت فرجام مذاکرات به خرج دهند و به طرف‌های اصلی تعارض به خصوص ایران فشار وارد کنند. وزیر امور خارجه فرانسه در تازه‌ترین مواضعش اعلام داشته مذاکرات هسته‌ای اگر به نتیجه نرسد برجام را بی‌معنا می‌دانیم. از سوی دیگر پاریس از شورای حکام آژانس بین المللی انرژی اتمی خواسته پیام‌های محکمی به ایران بفرستد؛ بازیگری موثر در مذاکرات که از سفر رئیسش به تهران در ابتدای آذر خبر داده است.

به گزارش ایران مامن، همه این‌ها در شرایطی رخ می‌دهد که آمریکایی‌ها همچنان بر تعداد تحریمی‌های ایران می‌افزایند و چند روز پیش هم «وال استریت ژورنال» مدعی شد ایران تولید تجهیزات سانتریفیوژهای پیشرفته را از سر گرفته و آژانس هم افزایش ذخایر اورانیوم ایران را تایید کرد.

از نگاه برخی تحلیلگران، در حرکت سریع تهران و واشنگتن به سمت تعارض برای امتیازگیری بیشتر در مذاکرات احتمالی، توافق موقت در حکم ترمز دستی این روند عمل خواهد کرد که اعتماد کاملی به کارکرد موثر آن وجود ندارد.