بن زاید؛ دوست تازه یا دشمن پیشین؟

پس از درگذشت رئیس امارات، شورای رهبری این کشور، شیخ «محمد بن زاید آل نهیان» را به عنوان جانشین شیخ خلیفه و سومین رئیس‌ جدید امارات متحده عربی انتخاب کرد.

شیخ محمد بن زاید که پیش از این ولیعهد ابوظبی بود، ۶۱ ساله و سومین فرزند بنیان‌گذار امارات، شیخ زاید بن سلطان آل نهیان است. او برادر کوچکتر رئیس سابق امارات، شیخ خلیفه است که روز جمعه ( ۲۳ اردیبهشت) درگذشت. شیخ محمد با بیعت با سران دیگر امارت‌ها مثل شارجه، دوبی، راس‌الخیمه، فجیره و ام القوین ریاست امارات متحده را به عهده گرفته است.

تغییر و تحولات اخیر از زوایای مختلف مورد توجه تحلیلگران قرار گرفته است از جمله از زاویه آینده روابط این کشور با جمهوری اسلامی ایران؛ برخی آغاز امارت محمد بن زاید را زاینده چالش‌هایی تازه در این روابط قلمداد می‌کنند و طیفی نگاهی دیگرگون به این رخداد دارند.

به نوشته «تهران تایمز» با تغییر رهبری امارات فرصت جدیدی برای هر چه بیشتر آب شدن یخ روابط تهران و دبی ایجاد شده است که اگر به درستی از سوی رهبر جدید امارات به کار گرفته شود می تواند روابط دو کشور را به سطح جدیدی ارتقا دهد.

رهبران کشورهای جهان در روزهای جمعه و شنبه با ارسال پیام هایی انتخاب شیخ محمد را تبریک گفتند. از ایران نیز رئیس جمهوری و وزیر امور خارجه پیام هایی ارسال کردند.

به نوشته تهران تایمز با توجه به کندی تحولاتی که در جهت پیشرفت روابط ایران و امارات روی داده است، ارسال پیام از سوی مقام های ایرانی به امارات قابل پیش بینی بود. در ماه دسامبر «سیدابراهیم رئیسی» نامه ای از رئیس فقید امارات دریافت کرد که در آن از او دعوت شده بود تا به ابوظبی سفر کند. این دعوتنامه در جریان سفر مشاور امنیت ملی امارات شیخ تهنون بن زاید به تهران در ماه دسامبر به رئیس جمهوری ایران داده شده بود. شیخ تهنون در جریان این سفر با دبیر شورای عالی امنیت ملی ایران علی شمخانی دیدار کرد.

سفر رئیس جمهوری به ابوظبی همچنان در دستور کار قرار دارد اما مشخص نیست که به زودی انجام شود هر چند که بنا بر گزارش های رسیده، قرار است وی در آینده نزدیک به کشور عمان سفر کند. بخش عربی شبکه الجزیره به نقل از منابع ایرانی گزارش داده که طرف اماراتی در جریان دیدارهایی که بخشی از آنها محرمانه است، بار دیگر دعوت خود از رئیس جمهوری ایران را تکرار کرده است. این منابع ضمن تایید این که انجام چنین سفری در دستور کار رئیس جمهوری قرار دارد افزودند که سفر وی در زمان مناسب انجام خواهد شد.

این روزنامه افزوده است: به نظر می رسد که روند کند نزدیکی دو کشور به یکدیگر دلیل تاخیر در انجام سفر رئیس جمهوری ایران به امارات باشد. امارات می تواد با برداشتن گام های عملی برای بهبود روابط دو جانبه، به ویژه در بخش اقتصاد که منافع هر دو طرف را دربر دارد، این روند را تسریع ببخشد. رهبران امارات متحده عربی از جمله شیخ محمد بن زاید تمایل خود را برای توسعه روابط با تمامی کشورهای منطقه از جمله ایران اعلام کرده اند. بنابراین جای شگفتی نخواهد بود اگر رئیس جدید امارات نیز برای ارتقا سطح روابط دو کشور اقدامی انجام دهد.

در سوی مقابل، رسانه‌ای مانند «دویچه وله فارسی» با اشاره به سوابق و رویکردهای شیخ محمد بن زاید از جمله نزدیکی به تل آویو نوشته انتخاب رئیس جدید امارات منجر به تقویت «محور ضدایرانی» خواهد شد.

این رسانه فارسی‌زبان آلمانی نوشته است: محمد بن زاید و محمد بن سلمان با برقراری روابط گرم با دونالد ترامپ، رئیس‌جمهوری وقت آمریکا از سیاست ترامپ در مورد فشار حداکثری بر جمهوری اسلامی حمایت کردند، قطر را به دلیل حمایت از جنبش اخوان‌المسلمین تحت تحریم قرار دادند و وارد جنگی پرهزینه و خونین در یمن علیه شورشیان حوثی مورد حمایت جمهوری اسلامی شدند.

در همین راستا، «صدای آمریکا» هم مدعی شده حاکم جدید امارات، ایران و اسلامگرایان را تهدیدی برای خلیج فارس می‌داند.