برجام و برگشت توپ مذاکرات از زمین ایران

روز دوشنبه ۱۷ مرداد اعلام شد که نماینده اتحادیه اروپا «متن نهایی» برای احیای برنامه جامع اقدام مشترک را به هیات‌های نمایندگی طرف‌های مذاکره ارائه کرده است. پس از اعلام تلویحی موافقت آمریکا با محتوای پیش‌نویس توافق جدید هسته‌ای، بسیاری از ناظران اعلام داشتند توپ اکنون در زمین ایران است تا اینکه شب گذشته جمع‌بندی نهایی ایران به اروپایی‌ها تسلیم شد.

از دید برخی ناظران، رصد اخبار و گمانه زنی های سیاسی و رسانه‌ای به خصوص طیف پیرامون دولت طی ۲۴ ساعت اخیر حاکی از آن است که  دیگر باید حدس و گمان پیرامون احیای برجام را کنار گذاشت و حصول توافق را تقریباً قطعی دانست. شاید مهمترین اتفاق به برگزاری جلسه فوق‌العاده بعد از ظهر دیروز دوشنبه‌ شورای عالی امنیت ملی به ریاست «سید ابراهیم رئیسی» باز گردد که ظاهرا دستور کارش ارائه گزارش مبسوطی از سوی «علی باقری» مذاکره‌کننده ارشد درباره گفت‌وگوهای وین و نهایتا جمع‌بندی نظرات کارشناسی بود. اما آن گونه که مطرح است به نظر می رسد این شورا پیشتر پاسخ مثبت خود را در خصوص احیای برجام داده است.

به گزارش ایران مامن، آخرین و مهم‌ترین به‌روزرسانی درباره وضعیت مذاکرات وین از زبان «حسین امیرعبداللهیان» وزیر امور خارجه در مراسمی به مناسبت روز خبرنگار انجام شد. به گفته وی، از ابتدا تصمیم نظام بر این قرار گرفت موضوع مذاکرات وین را به زندگی روزمره مردم گره نزند، آن را از تیتر اخبار صدا و سیما و رسانه‌ها خارج کنیم، ولی به جای اینکه یک روزشمار هیجانی به کشور ارایه دهیم در دل مذاکرات کار واقعی را انجام دادیم. آنچه امروز مردم از ما می‌خواهند این است که به اندازه کافی مذاکره کردید و حرف زدید، نتیجه چیست؟ نتیجه‌ای که می‌خواهند صرف‌نظر از نگاه سیاسی و چپ و راست است.

وی افزوده الان در نقطه‌ای هستیم که شاید بتوان آن را شروع پایان (پروسه به نتیجه رسیدن) توافق دانست، ولی اینکه شروع پایان توافق چقدر می‌تواند زمان ببرد، دقیقا بستگی به طرف آمریکایی دارد. آنچه بین ما و سه کشور اروپایی و چین و روسیه باید انجام می‌شده، انجام شده است. درخصوص آنچه بین ما و امریکا باید انجام شود، موضوع اساسی لغو تحریم‌هاست.

مکمل این خبرها واکنش «میخائیل اولیانوف» بود. نماینده روسیه در مذاکرات وین با استقبال از اظهارات دیروز وزیر امور خارجه ایران درباره پاسخ به طرح پیشنهادی اتحادیه اروپا در زمینه احیای توافق هسته‌ای، تاکید کرد: «روسیه هیچ گاه مانعی سر راه احیای توافق نبوده و نخواهد بود.»

«لورا روزن» خبرنگار آمریکایی که تحولات پرونده هسته ای ایران را دنبال می کند در توییتی نوشته که یک مقام اتحادیه اروپا تایید کرده که پاسخ ایران به متن پیشنهاد اتحادیه اروپا برای احیای برجام دریافت شده است. او هم به نقل از منبع اروپایی خود در توئیتر نوشت که پاسخ ایران عمدتا در حوزه مسائل تحریمی است و در این زمینه «چیزهای زیرکانه‌ای» را مطرح کرده است.

«ند پرایس» سخنگوی وزارت خارجه آمریکا در کنفرانس خبری روز دوشنبه گفت که تنها راه دستیابی به بازگشت متقابل به برجام این است که تهران درخواست های «فرابرجامی» را کنار بگذارد.و زارت خارجه آمریکا همچنین گفته که اگر ایران نتواند بازگشت متقابل به برجام را بپذیرد، آمریکا هم به همین اندازه آماده ادامه اعمال شدید تحریم هاست.

این در حالی است که نشریه «پولیتیکو» درباره پاسخ ایران به پیشنهاد اتحادیه اروپا برای احیای توافق هسته‌ای، در گزارشی نوشت: طبق گفته یک مقام ارشد غربی، پاسخ ایران، شامگاه دوشنبه به وقت ایران توسط اتحادیه اروپا دریافت شده است و بیشتر روی مسائل باقی‌مانده مرتبط با تحریم‌ها و تضمین‌ها بر سر تعاملات اقتصادی متمرکز است.

در ادامه این گزارش طبق گفته این مقام غربی ادعا شده است که پاسخ ایران خواسته‌های بیشتری در زمینه تحقیقات آژانس بین‌المللی انرژی اتمی درباره منشا ذرات مواد هسته‌ای که پیش‌تر کشف‌شده توسط بازرسان آژانس طی سال‌های گذشته در محل‌های مختلف، مطرح نمی‌کند.تهران با این تحقیقات مخالفت کرده و اصرار دارد توافق هسته‌ای تنها در صورتی می‌تواند احیا شود که این تحقیق توسط آژانس، برای همیشه مختومه اعلام شود

از مجموع سخنان سخنگو و وزیر خارجه این‌طور به نظر می‌رسد که تهران برخی ملاحظه‌هایی بر متن پیشنهادی از سوی انریکه مورا دارد؛ ملاحظه‌هایی که احتمالا در قالب اصلاحیه به این متن در اختیار هماهنگ‌کننده و از طریق او بر ایالات متحده قرار خواهد گرفت. روزهای آینده، روزهای مهمی برای سرنوشت برجام بشمار می‌رود. اگر نظرات منطقی ایران در خصوص سه موضوع باقی‌مانده تامین شود این آمادگی از طرف تهران وجود دارد که توافق نهایی را اعلام و نشست جمع‌بندی را با حضور وزرا برگزار کند. در غیر این صورت انتظار می‌رود که اتحادیه اروپا و به طور کلی طرف‌هایی که تلاش دارند تا دیدگاه‌ها به هم نزدیک شود، باید سعی کنند آمریکایی‌ها را به دیدگاه‌های منطقی ایران نزدیک‌تر کنند.