گرداندن لقمه «نان» دور گردن

اواسط اردیبهشت ماه امسال گرانی آرد رسما کلید خورد تا اولین مرحله ساماندهی یارانه‌ها در دولت رئیسی باشد که اکثر منتقدانش با عنوان جراحی دردناک اقتصادی از آن یاد می‌کنند.

پس از آن دلار ۴۲۰۰ تومانی از کالاهای اساسی حذف شد تا در ازای آن یارانه‌های نقدی ۳۰۰ و ۴۰۰ هزار تومانی به هفت دهک پرداخت شود یعنی سرنوشتی کاملا متفاوت با یارانه نان.

به گزارش ایران مامن، گران شدن آرد و در واقع حذف یارانه آن با اهداف اعلانی چون جلوگیری از قاچاق آرد و مدیریت مصرف صورت گرفت؛ اقدامی که پیش از این بسیاری از آگاهان مسائل حوزه آرد و نان آن را خواستار شده و با اشاره به کاهش چشمگیر دورریز نان و توقف مصرف آن به عنوان خوراک دام و طیور از مزایای گران شدن این کالا  گفته بودند.

در مقابل، بسیاری هم گرانی نان را دارای بار روانی سنگین بر جامعه به خصوص اقشار ضعیف دانسته و درباره تبعات تصمیم دولت هشدار دادند.

با این حال، سامانه‌ای نسبتا پیچیده برای توزیع آرد بین نانوایان کشور طراحی و کارتخوان‌هایی مخصوص در واحدهای نانوایی نصب شد تا یارانه آرد بر خلاف دیگر کالاهای اساسی به حساب نانوایان واریز شود و نه مشتریان.

این سامانه با وجود برخی مزایایی که درباره آن ذکر کرده‌اند، به تدریج مشکلات خود را هم می‌نمایاند.

مشاور وزیر اقتصاد و دارایی در این باره می‌گوید: ما به طور متوسط بین نانوایی‌های کشور روزانه ۲۴ هزار تن آرد توزیع می‌کردیم، درحال حاضر با وجود سامانه هوشمندسازی یاران آرد و نان، با ۱۶ تا ۱۸ هزار تن، نیاز آرد کل کشور تأمین می‌شود.

به گفته «محمد جلال»، در فاز بعدی موضوع آرد و نظام توزیع آرد در دستور کار است. مقوله سهمیه آرد نانوا ام الفساد در مسئله توزیع آرد کشور بوده و می‌خواهیم پایه‌های این فساد را متزلزل کنیم. چالش سهمیه بندی آرد باعث شده بود که قیمت مجوز نانوایی در تهران به طور متوسط ۵ میلیارد تومان باشد و در مناطق گران قیمت به ۹ میلیارد برسد.

«محمد خاندوزی» وزیر اقتصاد هم در تازه‌ترین اظهاراتش درباره نان می‌گوید: در گذشته نزدیک به ۳۰ درصد میزان توزیع آردی که در کشور صورت می‌گرفت به فروش مشتری نمی‌رسید و الحمدالله در همین دو سه ماه که این طرح پیاده شده بدون فشار به مردم این حجم را شناسایی کردیم وامروز می‌توانیم بگوئیم که چه فردی با کارت ملی از کدام نانوایی نان خریده، اما در واقع نانی خریده نشده و تنها آرد را برده است.

با این حال طرح پیچیده آردی دولت همچنان که گفته شد ایرادات متعددی را از خود نشان داده است از جمله طی روزهای اخیر برخی رسانه‌ها از خرید و فروش و اجاره کارت به خصوص در میان مهاجران افغانستانی برای خرید نان خبر داده‌اند.

علاوه بر این، برخی در فضای مجازی از مشاهداتشان از اوضاع کار نانوایی‌ها نوشته‌اند که ساعات کارشان کم شده و احتمالا ترجیح می‌دهند با صرفه‌جویی در سوخت و نیروی کار آرد را به قیمت نان به متقاضیان بفروشند.

آنچه مشخص است تصمیم جدید، رانت آردی را به جای مردم بین نانوایان پخش کرده و از همین رو رئیس سازمان تعزیرات حکومتی دوم شهریورماه از پلمپ بیش از ۳ هزار نانوایی متخلف خبر داده است.