سرنخ‌ مسمومیت‌های دانشجویی

هفته اول آذرماه خبر رسید که تعداد زیادی از دانشجویان خوابگاهی دانشگاه صنعتی اصفهان با علایم بالینی مشابه مسمومیت با مواد غذایی یا آب آشامیدنی آلوده و ناسالم، به بهداری دانشگاه مراجعه کرده و به دلیل شدت بدحالی، به بیمارستان‌های این شهر منتقل شده‌اند. رییس دانشگاه صنعتی اصفهان تعداد این افراد را ۲۷۰ نفر اعلام کرد، اما در فضای مجازی گفته می‌شد که تعداد دانشجویان مسموم شده تا ۴۵۰ نفر هم افزایش داشته است.

تعداد دانشجویان مسموم شده در این دانشگاه در حدی افزایش داشته و شدت علایم بیماران در حدی بوده که کانال تلگرامی انجمن صنفی دانشجویان در صفحه خود نوشت: «جمعیت دانشجویان مسموم به نحوی است که امکانات بهداری دانشگاه توان پشتیبانی ندارد و از خوابگاه دانشجویان، تخت و چوب‌لباسی (برای سرم) جهت رسیدگی به وضعیت دانشجویان مسموم شده، به بهداری منتقل شده است.»

شورای انجمن صنفی دانشجویان کشور، علت مسمومیت گسترده دانشجویان دانشگاه صنعتی اصفهان را کیفیت غیراستاندارد غذای توزیع شده در شب‌های چهارشنبه و پنجشنبه دوم و سوم آذر ماه اعلام کرده و مدیر روابط عمومی دانشگاه صنعتی اصفهان با رد مشکل‌دار بودن غذا بر احتمال شیوع بیماری ویروسی یا گوارشی تاکید کرده است.

چند روز بعد مرکز بهداشت استان اصفهان با صدور اطلاعیه‌ای اعلام کرد که عامل مسمومیت حدود ۳۰۰ دانشجوی دانشگاه صنعتی اصفهان که غذای توزیع شده در سلف مرکزی دانشگاه را مصرف کرده بودند، باکتری «شیگلاسونئی» بوده است؛ باکتری که باعث بروز اسهال‌های حاد خونی و راه مسمومیت با این باکتری، خوردن آب یا غذای آلوده و ورود باکتری به دستگاه گوارش است.

حدود یک هفته بعد از انتشار خبر مسمومیت ۳۰۰ دانشجوی دانشگاه صنعتی اصفهان با غذای ناسالم و آلوده، روزهای پایانی هفته گذشته خبر جدیدی درباره مسمومیت جمع زیادی از دانشجویان دانشگاه‌های خوارزمی کرج و صنعتی اراک منتشر شد.

اولین واکنش مسوولان این دانشگاه‌ها همچون دفعات گذشته، تشکیک در واقعیت و ربط دادن بدحالی دانشجویان به رعایت نشدن توصیه‌های بهداشتی در محیط خوابگاه و شیوع ویروس و آلودگی ویروسی بود در حالی که علایم بالینی دانشجویان، هیچ تفاوتی با علایم بالینی دانشجویان دانشگاه صنعتی اصفهان نداشت و به استناد اخباری که شامگاه ۱۰ آذر در کانال تلگرامی انجمن صنفی دانشجویان کشور منتشر شد، حدود ۶۰۰ دانشجوی دانشگاه خوارزمی واحد کرج که از غذای سلف خوابگاه مصرف کرده بودند، علایم تهوع، بدن درد و لرز داشتند.

در ادامه این اخبار گفته شده بود که تعداد دانشجویان با علایم مسمومیت در دانشگاه خوارزمی واحد کرج، در حدی زیاد بوده که درمانگاه مستقر در محوطه دانشگاه هیچ امکانی برای رسیدگی به این تعداد بیمار بدحال نداشته و به دلیل تعطیلی داروخانه مستقر در محوطه دانشگاه، حتی دارو و سرم هم برای مداوای اولیه دانشجویان موجود نبوده در حالی که مقررات خوابگاه هم، خروج دانشجویان دختر از محل خوابگاه را ممنوع کرده بوده و بنابراین، دانشجویان مسموم شده، به حبس تحمیلی و محروم از هر گونه امکان درمانی محکوم شده بودند.

پاسخ مسئولان دانشگاه و مقاومت برابر پی‌گیری رسانه‌هایی مانند «ایسنا» اطلاعیه‌ای بود که جمله پایانی این اطلاعیه یک نمود تکراری از تشکیک در واقعیت‌ها بود.

روز شنبه، دانشگاه خوارزمی با انتشار گزارشی درباره رخدادهای اخیر این دانشگاه توضیح داد. در این گزارش هم همان‌گونه که انتظار می‌رفت، مسمومیت دانشجویان به دلیل مصرف غذای بی‌کیفیت و ناسالم دانشگاه تکذیب شده و در عوض، تلاش برای القای دلایلی خارج از مسوولیت مسوولان دانشگاه پررنگ است.

همزمان با انتشار خبر مسمومیت حدود ۶۰۰ تن از دانشجویان خوابگاهی دانشگاه خوارزمی واحد کرج، کانال تلگرامی انجمن صنفی دانشجویان کشور خبری هم درباره مسمومیت تعدادی از دانشجویان دانشگاه صنعتی اراک بعد از خوردن غذای سلف دانشگاه منتشر کرد در حالی که علایم بالینی این دانشجویان هم مشابه دو مورد اخیر و شامل بدن درد، اسهال و استفراغ بود. در این خبر هم گفته می‌شد که دانشجویان مسموم شده، به دلیل شدت علایم، به بیمارستان منتقل شده‌اند و همزمان البته مسوولان دانشگاه ادعا کرده‌اند که «دلیل وضعیت، ابتلای دانشجویان به نوعی ویروس است.»

دیروز سازمان امور دانشجویان با صدور اطلاعیه‌ای نسبت به سه رخداد مسمومیت در دانشگاه‌های صنعتی اصفهان، خوارزمی واحد کرج و صنعتی اراک، واکنش نشان داد اگرچه در متن این اطلاعیه، هیچ اشاره‌ای به آلودگی و کیفیت نازل غذای توزیع شده در سلف‌های دانشگاه‌ها و مسمومیت غذایی دانشجویان نشده و سازمان امور دانشجویان می‌خواهد این باور را القا کند که سه رخداد دو هفته اخیر، «بیماری گوارشی» بوده است.

به گزارش «تجارت نیوز» خردادماه سال جاری نیز اخباری مبنی بر بدحال شدن برخی از دانشجویان و اعزام آنها به مراکز درمانی منتشر شد. در ابتدا ۳۹ نفر از خوابگاه نسیبه دانشگاه فرهنگیان به لحاظ گوارشی در وضعیت نامناسبی قرار گرفتند. وضعیت دانشجویان به‌گونه‌ای بود که راهی بیمارستان شدند. پس از آن ۳۰ نفر از دانشجویان دانشگاه امام صادق هم در ماجرایی مشابه راهی بیمارستان شدند. در هر دو مورد نیز مسمومیت غذایی دانشجویان از سوی مقامات رد شد.

در این ارتباط، «خبر آنلاین» نوشت: روزنامه ایران در ستون «دیگه چه خبر» خود، مسمومیت زنجیره ای و گسترده دانشجویان در برخی دانشگاه های کشور را اقدامی «ضدامنیتی» برای التهاب آفرینی در آستانه ۱۶ آذر، روز دانشجو دانست.

به نوشته روزنامه «اعتماد» مسوولان وزارت علوم که شامل روسای دانشگاه‌ها و معاونان و مدیران ایشان هم هستند، پیش از آشکار شدن هر گونه نتیجه بررسی تخصصی، حکم به برائت خود می‌دهند و از مسوولیت تامین سلامت دانشجویان شانه خالی می‌کنند که قطعا این جانبداری از پیمانکاران نامرئی مسوول طبخ و تامین غذای دانشگاه‌ها، بویی جز انتفاع مشترک نمی‌دهد.

به گزارش ایران مامن، نکته قابل تامل اینکه در شرایط شانه‌خالی کردن مسئولان وزارت علوم از مسئولیت مسمومیت دانشجویان، این انگاره در حال جاافتادن است که تعمدی از بالا به پایین برای مسموم کردن دانشجویان در شرایط ناآرامی محیط‌های آموزشی در جریان است. در حالی که شدت و ضعف اعتراضات در این واحدهای آموزش عالی الزاما همخوانی با جغرافیای مسمومیت ندارد.

از سوی دیگر مانند آنچه طی حدود سه ماه گذشته به وفور به چشم دیده‌ایم زیر بار مسئولیت نرفتن و نیز خودداری از شفافیت درباره منافع مالی مرتبط با این پرونده‌ها که سرنخ آن شاید به یک کلان واردکننده یا اَبَرانباردار مواد غذایی برسد، جامعه و افکار عمومی را به سمت اوج بی‌اعتمادی به هر اعلام رسمی می‌کشاند.