از یک معلم به پدر و مادر یک دانش‌آموز

دستم نرفت برای روز معلم چیزی بنویسم. معلمی در ایران وضعیتی دارد که طی سال‌های کاری هرگز یا انگشت‌شمار زمانی پیش می‌آید احساس افتخار ‌کنی، حتی وقتی تلاش می‌کنی انسانی را نجات بدهی، کمک می‌کنی راه زندگی‌اش را از میان هزارتوی پیچیده زندگی کمی پیدا کند، باز هم نمی‌توانی کاملا امیدوار بمانی. لذا تصمیم گرفتم آه و ناله‌های تکراری را کنار بگذارم. چندان امیدی به دگرگونی اوضاع به دست مردان سیاست هم نیست پس فقط خطابم به والدین است.

۱- باید بتوانید حس خوب بودن، کافی بودن، در مرکز عالم بودن، زیبا بودن، باهوش بودن و توانمند بودن را به فرزندانتان بدهید وگرنه آنها تمام عمر در به‌در دنبال پیدا کردن چیزهایی هستند تا بر هویتِ بی‌اعتبارشان سرپوش بگذارند. زندگی‌شان وقف جلب توجه افراطی یا به طریق عکس انزوا و شرم مدام خواهد شد.

۲- باید بتوانید بر احساس خودبزرگ‌بینی، توانایی، زیبایی و هوشمندی فرزند خود به موقع لگام بزنید. از آنها بُت نسازید، به آنها فروتنی و احترام را یاد بدهید. به آنها یاد بدهید که انسانی هستند میان سایرین، نه آفریده‌ای خاص و برتر با قدرت‌ها و حقوق فرا انسانی! به آنها یاد بدهید حق دارند چیزی را بخواهند به شرط آنکه برایش زحمت بکشند. لزومی ندارد هر تلاش ناموفقی را تمجید کنید. لزومی ندارد باج بدهید. اجازه بدهید با محدودیت‌های جهان آشنا شوند. فرزندان شما استثنایی نیستند. پس باید یادبگیرند تابع قوانین معمول زندگی اجتماعی باشند. این به نفع خودشان است.

۳- به فرزندان یاد بدهید اهدافی واقع‌گرایانه داشته باشند. تحمل تلاش و چه بسا ناکامی در راه هدف را به آن‌ها بیاموزید. قرار نیست از آنها یک «همه‌چیز تمام» بسازید که عاری از هر عیب و نقصی باشند. اجازه بدهید بازی‌کنند، اجازه بدهید دعوا کنند، اجازه بدهید مسوولیت انتخاب‌هایشان را به عهده بگیرند. اجازه بدهید گاهی غصه بخورند، گاهی چیزی را نداشته باشند، اینها واقعیت‌های زندگی است.

۴- فرزندان‌تان قرار نیست با دستاورد‌های متعدد‌ و ویژه‌شان «شما» را سربلند کنند، قرار نیست احساس بزرگی و قدرتی را برایتان زنده کنند که خودتان در زندگی بدست نیاورده‌اید. آنها را ابزار ابراز وجود و ماشین تولید تکبر خود نکنید.

۵- اجازه دهید فرزندانتان جرات کنند که خودشان باشند، نه آن تصویری که لازم دارید تا به بقیه ثابت کنید، آدم مهم و پر‌افتخاری هستید. نمی‌دانید چقدر غم انگیز است تماشای شاگردی که رشته تجربی را انتخاب کرده و در تمام طول سال در حال تحقیر شدن است، نمی‌تواند باعلاقه و فعال باشد، افسرده و خسته است، وقتش دارد تلف می‌شود درحالی که ایمان داری در رشته‌ی دیگری می‌توانست بی‌نهایت موفق باشد. می‌توانست نقاش خوبی بشود، یا مزون لباس بزند، یا طراح سایت بشود، یا یک روانشناس موفق بشود. باور کنید این جنایت است که بخواهید از بچه‌ها به زور «چیزی» بسازید.

۶- گر هیچ کاری بلد نیستید، کافی‌ است مهربان باشید. فقط مهربان باشید. مهربان باشید و شنونده. چیز بیشتری لازم نیست.

از طرف یک معلم.