مچ‌اندازی اینترنتی پکن و واشنگتن در آفریقا

سفر اخیر رئیس دولت سیزدهم به سه کشور آفریقایی بهانه‌ای شد تا بار دیگر فرصت‌های توسعه و گشایش فازهایی جدید در مناسبات با قاره سیاه مورد توجه قرار گیرد. با این حال، بسیاری می‌گویند با وجود قدرت‌هایی مانند چین، آمریکا، اروپایی‌های دارای سابقه استعمارگری و حتی بازیگرانی چون ترکیه جای چندانی برای بازیگران جدید وجود ندارد. در این میان چینی‌ها پیشتاز توسعه روابط با آفریقا به شمار می‌آیند.

در دهه اخیر و اندکی پس از به قدرت‌رسیدن «شی‌جین‌پینگ» در سال ۲۰۱۲، چین با طرح ابتکار «یک کمربند و یک جاده» درصدد است تا با خروج از محدودیت‌های خودخواسته «استراتژی‌ پینگ» گام‌های بلندی را به سوی ترسیم نظم نوین جهانی جدید بر پایه هژمونی برآمده از نظام کشور خود بردارد.

بنا بر گزارش وبسایت «دیپلمات»، دولت چین از سال ۲۰۱۷ و اندکی پس از ارائه ابتکار «جاده‌ ابریشم دیجیتال» با برقراری نشست‌های مشترکی با تعدای از رهبران آفریقایی درصدد است تا از طریق تجارت و همچنین از طریق حفاظت از محیط ‌زیست و پیشرفت فناوری، خود را برای رهبری جهان در جهت مبارزه با تغییرات آب ‌و‌ هوایی با استفاده از فناوری‌های حوزه اطلاعات و ارتباطات آماده سازد. از سوی دیگر این گزارش می‌گوید که دولت چین با توجه به اصل برابری و منافع متقابل هدف خود از احداث جاده ابریشم دیجیتالی را دسترسی شرکت‌های مخابراتی چینی به بازارهای جدید در امتداد جاده ابریشم عنوان می‌کند؛ طرحی که بنا دارد تا با بهبود زیرساخت‌های اینترنتی در کشورهای آسیای مرکزی، آسیای جنوب‌شرقی و آفریقایی که کمتر از آن استفاده می‌کنند، مزایای متقابل را به اِین کشورها ارائه داشته و در عین حال مدل اقتصادی سبز پکن را نیز به نمایش ‌بگذارد.

لازم به ‌ذکر است از اقدامات انجام ‌شده دولت چین در این طرح در قاره آفریقا می‌توان به همکاری غول مخابراتی چینی هوآوی با بانک ایکس‌ال‌ام چین به منظور انتقال دانش فنی و بیش از یک ‌میلیارد دلار سرمایه‌گذاری برای تقویت اتصال اینترنت در کامرون، کنیا، زیمبابوه، توگو و نیجر و همچنین اجرای برنامه «بذری برای آینده» شرکت هواوی در اوگاندا با هدف انتقال دانشجویان با استعداد کالج این کشور به چین به ‌منظور آموزش فناوری اطلاعات ‌و ارتباطات به آنها اشاره کرد.

بنا برگزارش تارنمای «نیوزگرام»، در شرایط کنونی اقتصاد جهانی و در جنوب صحرای آفریقا یعنی جایی که کمتر از ۳۰ درصد از مردم از اینترنت استفاده می‌کنند بیشتر دولت‌های این منطقه از سرمایه‌گذاری چین در زیرساخت‌های دیجیتال کشورهای خود به دلیل یارانه‌های دولت چین بر این خدمات و در نتیجه ارزان‌قیمت تمام ‌شدن تعرفه اتصال به اینترنت استقبال می‌کنند و در نتیجه همین امر باعث توسعه روزافزون طرح جاده ابریشم دیجیتال چین از سال ۲۰۱۷ تا کنون در این مناطق شده ‌است؛ اتفاقی که باعث صدور قطعنامه کنگره ایالات ‌متحده علیه دو شرکت فعال در حوزه فناوری آفریقای‌ جنوبی شد زیرا با توجه به انعقاد قرارداد نصب حدود ۲۰۰۰ دوربین در ژوهانسبورگ توسط شرکت «ووماکم» قانونگذاران ایالات ‌متحده به دلیل احتمال سوءاستفاده از این فناوری توسط دولت چین در زمینه اعمال نظارت‌های غیرقانونی ابراز نگرانی کردند. نیوزگرام علت این نگرانی را در همکاری ووماکم با شرکت چینی «هایک‌ویژن» جهت توسعه سخت‌افزار دوربین‌ها می‌داند که فروش محصولات آن در ایالات‌ متحده ممنوع‌ است.

در بخش دیگری از قطعنامه کنگره آمریکا به «تلکام» اپراتور مخابراتی دولتی آفریقای ‌جنوبی اشاره شده ‌است که با همکاری شرکت هوآوی شبکه ۵G خود را در سال ۲۰۲۲ در این کشور راه‌اندازی کرد.

در همین زمینه نیوزگرام خاطرنشان می‌سازد ایالات ‌متحده که هم‌اکنون در رقابت برای نفوذ مخابراتی در آفریقا با یک نبرد دشوار روبرو بوده و در تلاش ‌است تا به سطح نفوذ شبکه گسترده چین در آفریقا برسد سال گذشته اعلام‌کرد که شرکت مخابراتی «آفری‌سل» را تحت حمایت دولت این کشور برای ارائه شبکه ۵G در آنگولا ایجاد کرده ‌است.

این در حالی ‌است که در سرتاسر این قاره هواوی تاکنون تسلط خود را حفظ کرده و شرکت‌های تابعه آن تا ۷۰ درصد از کل شبکه‌های ۴G قاره آفریقا را در اختیار دارند. همچنین سال گذشته اتیوپی اولین شبکه ۵G خود را با پشتیبانی شرکت هواوی راه‌اندازی‌کرد و یا زیمبابوه یک برنامه شهرهای هوشمند هوآوی را در دست اجرا دارد.

کنیا و اوگاندا نیز  در حال‌ حاضر دوربین‌های هایک‌ویژن را در مکان‌های عمومی نصب و نیجریه نیز اعلام‌ کرده به منظور تحت‌کنترل درآوردن شورش‌های اخیر قصد دارد دوربین‌های چینی را برای نظارت بر مرزهای خود خریداری‌کند.