جیب مردم؛ دقیق‌ترین دماسنج اقتصادی

«پر بودن یا خالی بودنِ جیب؛ مساله این است»؛ این روزها اصلی‌ترین شاخص برای قضاوت درباره عملکردها، نتیجه و بازده اقتصادی آن است؛ از کارنامه شرکت‌ها و بنگاه‌های اقتصادی تا دولت‌ها. در این میان اعداد و ارقام مهمند اما دستی که در جیب می‌رود خود مستقیما به مغز اتصال دارد و زیاد به آمار و ارقامی که انتشار می‌یابد تکیه نمی‌کند.

با این حال، دولت و رقبایش بیش از همیشه اصرار دارند که در رسانه‌هایشان با آمار و اعداد و تحلیل نظر مخاطبان را به خود جلب کنند؛ دولتی‌ها می‌گویند اوضاع بهتر شده و می‌شود و رقبا مدعی‌اند سیاست‌های دولت معیشت مردم را با فشارهایی بی‌سابقه روبرو کرده است.

در یکی از تازه‌ترین این مجادلات، روزنامه «کیهان» در تیتر نخست خود پیش‌بینی استاد دانشگاه آمریکایی ییل را آورده که «ایران با تورم تک رقمی تنها دو سال فاصله دارد».

این روزنامه چندی پیش هم مدعی شده بود اوضاع مردم برخلاف آنچه گفته می‌شود بسیار خوب است چون با سبد پر از کالا جلوی صندوق فروشگاه در نوبت می‌ایستند و با ماشین شخصی به گردش و شمال می‌روند.

«اعتماد» اما در گزارشی در گفت‌وگو با سه کارشناس اقتصادی پرسیده است «آیا رفاه مردم بیشتر شده است؟» به نقل از «سیدمرتضی افقه» اقتصاددان و استاد دانشگاه نوشت: ایران بیش از ۸۰ میلیون جمعیت دارد که در پهنه ۳۰ استان زندگی می کنند و اینکه برخی ها، تنها میزان خریدها در شهر تهران یا سفر رفتن عده ای را مورد ارزیابی قرار بدهند که نشد معیار رفاه مردم!

همچنین به گفته «پیمان مولوی» کارشناس اقتصادی، درآمد سرانه ایرانیان ۳ هزار دلار شده و اگر کشوری درصدد آن است که مردمش یک رفاه نسبی داشته باشند باید درآمد سرانه‌شان به بیش از ۱۰ هزار دلار برسد که متاسفانه نه تنها به این مسائل توجهی نمی شود بلکه با سطحی نگری رفاه را مورد ارزیابی قرار می دهند.

پیش از این، روزنامه‌ای مانند «هم میهن» نوشته بود: به سران دولت آمار و ارقام غلط می دهند؛ رئیسی و معاون اول چون چیزی از اقتصاد نمی دانند آن عددها را می پذیرند.

به نوشته «شرق» در حالی که مواد غذایی روز به روز رکوردها را جابه‌جا می‌کنند، دومینوی کاهش قدرت خرید مهره‌های بیشتری را قربانی می‌کند؛ بنابر گزارش شبکه الکترونیکی پرداخت کارت یا شاپرک، حجم تراکنش دستگاه‌های کارت‌خوان و بررسی تراکنش‌های شاپرک نشان می‌دهد میزان معاملات خرد اقتصاد کشور در یک سال گذشته ۱۳درصد از تورم جامانده است.

همچنین، گزاره «نصف شدن قدرت خرید» مردم هم در روزهای اخیر موضوع مجادلاتی بوده است. «اقتصاد۲۴» روز ۳۰ شهریورماه در گفت‌وگو با «داود فکوری» رییس اتحادیه سوپرمارکت‌داران و مواد پروتئینی تهران به نقل از او نوشت: امسال قدرت خرید مردم نسبت به زمان مشابه سال گذشته، بیش از ۵۰ درصد کاهش داشته و همین موضوع وضعیت فعالان این بازار را دچار اختلال کرده است.

پس از بازتاب این گفت‌وگو در رسانه‌های دیگر، روز یکشنبه دوم مهرماه «ایرنا» گفت‌وگویی با رییس اتحادیه سوپرمارکت‌داران انجام داد که فکوری این اظهارات را تکذیب کرد و گفت: اگر ادعای رسانه‌های معاند درباره کاهش مصرف ۵۰ درصدی مواد غذایی درست بود اکنون باید شاهد تعطیلی اغلب کارخانه ها می‌بودیم. …خبرگزاری‌های معاند کارشان انتشار اخبار حاشیه ای، دروغ، کذب و غیرواقعی است و تاکنون مصاحبه‌ای با آنها نداشته‌ام.

با این حال، «دنیای اقتصاد» گزارش داده تحولات اقتصادی در یک دهه اخیر موجب شده به‌مرور طبقه متوسط جامعه نیز به سوی فقیر شدن سوق داده شود. با توجه به معیارهای تعیین نرخ فقر، بسیاری از افرادی که در دهه‌های گذشته درآمد متوسطی داشته و از رفاه نسبی برخوردار بوده‌اند، از میانه‌های دهه ۱۳۹۰ به گروه فقرا پیوسته‌اند.

به گزارش ایران مامن، همچنین، آمار اخیر درباره تورم خوراکی‌های پرمصرف خانوارها به تازه‌ترین سوژه رسانه‌های داخلی و خصوصا فارسی‌زبان‌های خارجی تبدیل شده که با آن عملکرد اقتصادی دولت و حاکمیت را شکست‌خورده توصیف می‌کنند. مرکز آمار از دو و نیم برابر‌شدن قیمت گوشت قرمز و تورم سنگین اقلام پروتئینی در یک سال اخیر گزارش داده که این آمار بازتابی گسترده در رسانه‌ها داشته است؛ وضعیتی که رسانه‌هایی مانند «بی بی سی فارسی» و «ایران اینترنشنال» آن را با تجمعات اعتراضی مانند تجمعات مکرر بازنشستگان پیوند می‌زنند.