دورخیز برای ورود به مخمصه بنزین و مذاکره

«مسعود پزشکیان» و اطرافیانش بعد از چینش آخرین پازل‌های کابینه و به موازات شروع کار وزیرانش در راس دستگاه‌های اجرایی که به تغییر معاونین و مدیرکل‌ها و …  خواهد رسید، خطوط اصلی کار دولت چهاردهم را به تدریج آشکار و دنبال خواهند کرد.

یکی از آخرین انتصاب‌های پزشکیان مربوط به معاونت امور توسعه روستایی و مناطق محروم کشور و انتخاب «عبدالرحیم حسین‌زاده» نماینده سابق مجلس برای این معاونت بود تا یکی از وعده‌هایش را با ورود یک چهره کُرد سنی به کابینه محقق سازد.

پس از عبور از خان نخست و همچنان که در دیدار دیروز (ششم شهریورماه) اعضای کابینه با رهبر انقلاب مطرح شد، دولت چهاردهم موظف شد تا فشارهای اقتصادی را از روی دوش مردم بردارد. به گفته رهبری «برخی اولویت‌ها مربوط به مسائل فوری است مانند مسئله تورم و گرانی است که باید بصورت مناسبی آنها را حل کرد.»

مرتبط:

کابینه «هماهنگ» پزشکیان و آچمز مخالفان

بی‌اعتمادی با بوی بنزین

در میان مهم‌ترین محورهای ایراد شده در دیدار دیروز، این جملات مورد توجه ویژه قرار گرفت که «سعی کنید از مانع عبور کنید، سعی کنید مانع را دُور بزنید. بعد از اینکه همه‌ی کارها را کردید، یک وقت هم انسان عقب‌نشینی تاکتیکی میکند ــ حرفی نیست ــ لکن این‌جور نباشد که ما تا به یک مانعی برخورد کردیم، فوراً از حرفمان، از رأیمان، از برنامه‌مان برگردیم. از مانع نهراسید؛ این هم توصیه‌ی بعدی ما است. به دشمن هم امید نبندید. حالا ایشان(رئیس‌جمهور) هم اشاره کردند، دیروز پریروز هم ظاهراً وزیر خارجه‌ی محترم یک اشاره‌ای کرده بودند. ما به دشمن امید نبندیم؛ برای برنامه‌هایمان منتظر موافقت دشمنان و کسانی که با ما [دشمنند نباشیم]؛ این منافات ندارد با اینکه آدم با همان دشمن در یک جایی تعامل هم بکند؛ مانعی ندارد؛ امّا امید به او نبندید، اعتماد به دشمن نداشته باشید.»

با این دستور کار و با توجه به راهبردی اعلانی پزشکیان مبنی بر رفع مشکلات کشور از طریق گشایش در روابط خارجی، انتظار می‌رود طی روزهای آینده خبرهای بیشتری درباره مذاکرات ایران با غرب برای کاهش سطح اختلافات در پرونده کهنه و انباشته هسته‌ای به منظور مقابله با تحریم‌ها انتشار یابد.

همزمان با اظهارات «سیدعباس عراقچی» مبنی بر پیگیری «اشکال دیگر توافق» جایگزین برجام، سفر «محمد بن‌عبدالرحمن آل‌ثانی» نخست‌وزیر و وزیر خارجه قطر به تهران و دیدار وی با عراقچی مورد توجه ناظران قرار گرفت؛ دیداری که برخی گمانه‌ها مبنی بر انتقال پیام جدید واشنگتن به تهران را برانگیخت.

از سوی دیگر اظهارات تازه پزشکیان مبنی بر ضرورت تغییر وضعیت فروش بنزین در کشور مورد توجه بسیاری قرار گرفت و البته نگرانی‌ها و انتقادات متعددی به همراه آورد.

به رغم تاکید پزشکیان در برنامه‌های تلویزیونی بر اتخاذ هرگونه تصمیم بنزینی با رضایت مردم و رد شایعات مربوط به گران کردن بنزین پس از مصاحبه مطبوعاتی رئیس ستاد انتخاباتی وی در «ایرنا»، ویدئویی از اظهارات رئیس جمهور منتشر شده که در آن گفته «هیچ منطقی وجود ندارد که بنزین را با دلار آزاد بخریم و با سوبسید به مردم بفروشیم».

با توجه به چنین اظهاراتی و به رغم تاکید وزیر جدید نفت مبنی بر نبود برنامه‌ای برای گران کردن بنزین، کارشناسان اقتصادی پرونده سنگین سوبسیدهای انرژی را پاشنه آشیل دولت‌ها در ایران عنوان کرده‌اند که دولت چهاردهم ناگزیر به تصمیم‌گیری درباره آن است.

بهمن ماه پارسال بود که «هوشنگ فلاحتیان» معاون وزیر نفت در امور برنامه‌ریزی با بیان اینکه بین ۸۰ تا ۱۰۰ میلیارد دلار یارانه انرژی در کشور پرداخت می‌شود به خبرنگار ایرنا گفت: بیشترین یارانه انرژی را در دنیا پرداخت می‌کنیم اما طرح‌های بهینه‌سازی تا کنون به نتیجه نرسیده است.

به نوشته «دنیای اقتصاد» در ۴۵ سال گذشته بیش از ۵۰۰ میلیارد دلار از منابع کشور استخراج و صرف سوخت‌رسانی به ماشین‌های گازوییل‌سوز و بنزین‌سوز شده است. یعنی به‌طور میانگین سالی بیش از ۱۱ میلیارد دلار منابع کشور که می‌توانست در جای بهتری هزینه شود، برای رساندن بنزین و گازوییل با قیمت ارزان هدر رفته است.

در حال حاضر، تولید بنزین در پالایشگاه‌های کشور به روزانه ۱۱۲ تا ۱۱۵ میلیون لیتر رسیده است و از طرفی هم نزدیک به ۱۳۰ میلیون لیتر بنزین و ۲۰ میلیون مترمکعب گاز طبیعی فشرده (سی‌ان‌جی) در کشور مصرف می‌شود که این رقم مصرفی به ‌شدت باعث ناترازی در چرخه تأمین سوخت کشور شده و حتی صدای بسیاری از کارشناسان حوزه انرژی را درآورده است. این یعنی قبلا فقط زمانی ‌که پالایشگاهی در دست تعمیر بود مجبور به واردات سوخت می‌شدیم اما حالا در شرایط طبیعی هم باید بنزین وارد کنیم تا کفاف تأمین را بدهد و این موضوع خسارت‌های جبران‌ناپذیری به کشور وارد می‌کند.

در واقع اینجا با یک بحران مواجهیم که پس از تبعات اجتماعی شوک درمانی قیمت انرژی در سال ۹۸ کلید زده شد و حالا به اوج خود رسیده است. تجربه دولت روحانی پیش روی دولت مرحوم رییسی بود و احتمالا به دلیل همین تبعات اجتماعی، ۵ سال است که پرونده بنزین و قیمت‌گذاری آن معطل مانده.

هرچند دولت‌ها از ابتدای انقلاب تلاش کرده‌اند تا در ۴ سال اول قدرت گرفتن خود دست به قیمت انرژی نزنند و این کار را به دولت دوم خود منتقل کنند تا میزان رضایت عمومی کاهش پیدا نکرده و دوام بیشتری در پاستور داشته باشند اما شدت بحران انرژی در ایران به گونه‌ای است که دولت پزشکیان را در معرض یک تصمیم دشوار اما ضروری قرار داده است؛ تصمیمی که پزشکیان به آن اشاره کرده تا از طریق عایداتش بتواند از هزینه واردات نهاده دامی گرفته تا پرداخت حقوق بازنشستگان را تامین کند.