وزن‌کشی نظامی برای بازدارندگی جدید در خاورمیانه

بعد از فرونشست گرد و خاک هیاهوی اسرائیل از حمله شنبه شب خود به اهدافی نظامی در کشورمان، کم کم تصویر واضح‌تری از آنچه رخ داد و پیش رو است، مشخص می‌شود.

روایت صهیونیست‌ها از ادعای ورود بیش از ۱۰۰ جنگنده اسرائیلی به آسمان کشور و به قول رسانه‌های همسو با آنان «عبور از خط قرمز ایران» آن هم «بدون واکنش موثر پدافند هوایی» و هدف قرار گرفتن «۲۰ نقطه نظامی» و ضربه زدن به «سیستم‌های پدافندی، مخازن موشک و پهپاد و مراکز تولید موشک‌های بالستیک دور برد» یک سوی ماجرا است و روایت ایران از شکست خوردن حملات اسرائیل، موفقیت پدافند هوایی و محدود بودن خسارات یورش تل‌آویو، سوی دیگر ماجرا.

آنچه مسلم است اینکه به نظر می‌رسد تقابل آتش چندباره میان ایران و رژیم صهیونیستی در سال جاری، گذشته از جنبه گریزناپذیر آن، بیش از آنکه جنبه انتقام‌جویانه داشته باشد، برخوردی محتاطانه برای زهرچشم گرفتن از یکدیگر از یک سو و از سوی دیگر پاسخ به مطالبات قشری از شهروندانشان باشد که خواهان برخوردی سخت‌تر با طرف مقابلند.

انتشار اخباری جسته و گریخته از اطلاع‌رسانی‌های پیش از حمله به کشور هدف برای تحدید خسارات احتمالی، بسنده کردن حملات به مراکز نظامی، هشدار به طرف مقابل برای پرهیز از پاسخگویی از طریق میانجی، تلاش برای روایت‌سازی دست اولی از تبادل آتش میان طرفین و … همه و همه نشان دهنده این واقعیت هستند که دو طرف نه به دنبال تشدید دامنه تنش، بلکه به دنبال ایجاد یک نظام بازدارندگی جدید و ارائه تصویری قوی‌تر از خود در محیط داخلی و منطقه‌ای هستند.

نظام بازدارندگی پیشین، به موجب واقعه هفتم اکتبر و آنچه در یک سال اخیر در منطقه رخ داد منقضی شده و در حال حاضر در شرایط گذار، هر یک از طرفین می‌کوشند قدرت و جایگاه خود را به ویژه در معادلات منطقه ارتقا دهند.

آنچه مسلم است اینکه به رغم فجایعی که تل‌آویو در یک سال اخیر در غزه آفرید و جنایاتی که علیه رهبران مقاومت مرتکب شد، نه تنها به اهداف اعلامی خود مبنی بر نابودی حماس و آزادی اسرایش دست نیافته است، بلکه دامنه آتش‌پراکنی خود را در منطقه هم گسترده کرده و برای نخستین بار در طول حیاتش با جمهوری اسلامی ایران به عنوان دشمن شماره یک خود به طور مستقیم درگیر شده است.

به رغم بزرگنمایی اسرائیلی‌ها از ابعاد یورش و روایت‌سازی از اهداف «محقق شده» آن، ولی انتقادات تند اپوزیسیون نتانیاهو و برخی محافل راستگرای اسرائیلی از چرایی  محدود ماندن حملات به اهداف نظامی و  هدف قرار نگرفتن مراکز راهبردی و اقتصادی ایران گویای واقعیت است که جنگ‌طلبان افراطی صهیونیست‌ هرگز راضی نمی‌شوند.

با توجه به وقایع ماه‌های اخیر، می‌توان دریافت که بازدارندگی جدیدی در حال شکل‌گیری است. موفقیت جمهوری اسلامی ایران در عملیات وعده صادق ۱ و ۲ قابل انکار نیست. آنچه مسلم است اینکه به دلیل مساحت کوچک اسرائیل، حملات موشک‌های ایران فارغ از نتایج آن، قدرت مانور بیشتری برای پوشش کل این مساحت داشت و صحنه اصابت موشک‌ها به تصویرسازی تهران کمک کرد. این در حالی است که ایران پهناور، از گزند یورش هوایی رژیم در امان ماند و جز در برخی مناطق از برخی شهرها، مردم خواب آرامی را در شب پنجم آبان تجربه کردند و روال عادی زندگی از صبح فردا ادامه یافت. هر چند باید گفت که این آرامش به بهای جان پاسبانانی چون چهار شهید ارتشی تجاوز اخیر پابرجا مانده است.

آنچه صهیونیست‌ها باید می‌فهمیدند، در جریان ۲ عملیات ایران و تهاجم شنبه شب متوجه شدند. تاکید بیش از حد بر پاسخ قهرآمیز، خطر تنش و بی‌ثباتی بیشتر را در منطقه به همراه دارد و تا سر حد به خطر افتادن موجودیت ممکن است پیش رود.

به رغم آسیب‌های جدی که جبهه مقاومت طی یک سال اخیر متحمل شده و روند تنش‌زدایی تهران با غرب برای رهایی از فشارهای اقتصادی بر زمین مانده و در حالی که صهیونیست‌ها بارها اعلام کرده‌اند پاسخشان به هر اقدامی علیه امنیت اسرائیل چند برابر آن اقدام بوده و خواهد بود اما واقعیات منطقه و قدرت ایران خود را بر سران تل‌آویو تحمیل کرد.

از سوی دیگر تصور بازدارندگی گنبد آهنین و هیمنه قدرت اتمی اسرائیل با درخواست سران رژیم برای استقرار سامانه‌های آمریکایی تاد تا حد زیادی فروریخت تا مشخص شود هر چند امکان حمله به ایران وجود دارد اما در برابر ضدحمله جمهوری اسلامی، اسرائیلِ تنها کاری از پیش نخواهد برد و به هم ریختن امنیت اراضی اشغالی و ساکنانش به خصوص شهرک‌نشینان صهیونیست در دسترس ایران قرار دارد.

* نوشتارهای ستون مداد مشکی صرفا دربردارنده نظرات نویسنده است و به واسطه تنوع آرا و دیدگاه‌ها انتشار می‌یابد.