نرم‌افزار فرار از مدرسه

«در اروپا از هر هزار نفر، یک نفر بیسواد است و در ایران از هر هزار نفر، یک نفر باسواد؛ و این از بدی اصول تعلیم است…»

این مطلب بخشی از روزنامه‌ی “ثریا” است که بیش از ۱۰۰سال پیش در استامبول منتشر می‌شد و  میرزا حسن رشدیه را برانگیخت تا ادامه‌تحصیل خودش را رها کرده، به تاسیس مدارس در ایران همت گمارد.
با وجود همه‌ی ناملایماتی که بر او رفت، مدارسش بارها به دست متحجرین تخریب شد، کتک خورد، شاگردانش کشته شدند و حتی تکفیر شد اما بذر علم را در ایران کاشت.

این روزها که پیام‌هایی مبنی بر ترک تحصیل از شاگردانم دریافت می‌کنم، هر بار تنم می‌لرزد از سنگینی میراث گرانبهایی که امثال حسن رشدیه به جان آفریدند و اکنون در چنبره‌ی سوءمدیریت‌ها فشرده می‌شود.

قریب ۹ ماه از تاسیس شبکه‌ی آموزش مجازی شاد می‌گذرد. معلمان سال تحصیلی را آغاز کردند، در حالی که بخشنامه‌های متضاد نشان از نبود استراتژی اندیشیده شده‌ی مناسب در امر آموزش مجازی می‌داد. و هر یک به روش خود کوشیدند نقصان‌های ناشی از عدم مدیریت یکپارچه را پوشش دهند. از ابتدا بر لزوم ایجاد نوع مناسبی از #آزمون‌ساز تاکید کردیم. چرا که امر آموزش بدون سنجش و ارزیابی منظم، ناکارآمد و علیل است.

اکنون و در آستانه امتحانات ترم اول آزمون ساز شاد عملا ناکارآمد است و معلمین و دانش‌آموزان در سرگیجه‌ای بی‌پایان از آزمون‌‌سازی به آزمون‌ساز دیگر می‌چرخند و فرسوده می‌شوند.

از جمله ایرادات آزمون ساز شاد می‌توان به موارد زیر اشاره کرد.

▪️ امکان نوشتن فرمول‌های شیمیایی، رسم شکل و نوشتن روابط ریاضی و فیزیک به هیچ وجه در آن میسر نیست.

▪️ امکان درج تصویر در صورت سوال نیست.

▪️ نمی‌توان ترتیب سوالات را تغییر داد تا از امکان تقلب اندکی پیشگیری نمود.

▪️زمان کمتر از یک ساعت را به دانش‌آموزان اعلام نمی‌کند.

▪️ امکان ویرایش سوالات پس از ارائه وجود ندارد.

▪️تصویر یا فیلم دانش آموز را در شروع یا حین آزمون ارسال نمی‌کند. در حالی که قطعا چنین امکانی، احتمال تقلب را کاهش می‌دهد.

▪️امکان ارائه سوالات تشریحی، کوتاه پاسخ را به هیچ عنوان ندارد. در صورتی که که بیشتر دروس نیازمند ارزشیابی تشریحی هستند.

▪️ پیش آمده که نمره دانش‌آموز را کم‌تر از آنچه به واقع بوده اعلام کرده است.

▪️پیش آمده که دانش‌آموز را به ناگهان از بات بیرون انداخته، در حالیکه آزمون خود را ثبت نکرده است.

در حالی که شبکه سراسری مورد تایید وزارت آموزش و پرورش دارای چنین نقاط ضعف وسیعی است، معلمین به ناچار با بودجه شخصی به سایر آزمون‌سازها که غالبا نیازمند پرداخت هزینه هستند روی آورده‌‌اند تا سلامت و صحت آزمون خویش را اندکی بالا‌ ببرند.‌ و هیچ‌گونه حمایتی در این زمینه از مدارس دریافت نمی‌دارند.

نکته جالب توجه این است که غالب این آزمون‌سازها و فضاهای موازیِ تعبیه شده در امر آموزش، داخلی هستند.

آیا باور کنیم هیچ‌گونه رانتی پشت صحنه‌ی این موازی‌کاری و آشفتگی نیست؟ اگر ایرانیانی توانسته‌اند فلان اپلیکیشن آزمون‌ساز را که به درستی کار می‌کند و هیچ‌کدام از نواقص فوق را ندارد بسازند چطور است که آزمون ساز رسمی تا به این درجه ناکارآمد است؟

این‌‌روزها روان همه‌ی معلمین و به تبع آن اکثر دانش‌آموزان و خانواده‌هایشان در عذابی دائمی و استرسی مستمر از عدم قطعیت و شفافیت آزمون‌های مجازی می‌فرساید.

امثال میرزا حسن رشدیه نیستند و هرگز خواب هم نمی‌دیدند که روزی در این مملکت گروه‌های گسترده‌ی تقلب کشوری تشکیل شود و امر آموزش فرزندان ایران تا این حد در بی برنامگی غوطه‌ور گردد.

دکتر کوثر شیخ نجدی کارشناس مسائل آموزشی