سر و سرّ ایلان ماسک با چینی‌ها

«ایلان ماسک» علاوه بر طرح‌های ابتکاری شرکت خودروسازی «تسلا» و ماجراجویی‌های فضایی، به خاطر سرنوشت اینترنت ماهواره‌ای «استارلینک» و فراز و فرودهای «بیت کوین» تبدیل به چهره‌ای خبرساز شده است.

شرکت «تسلا موتورز» یکی از مشهورترین شرکت‌ها در زمینهٔ ساخت خودروهای برقی، باتری‌های سنگین ذخیره انرژی، پنل‌های خورشیدی و به‌طور کلی تکنولوژی‌های مبتنی بر سوخت آلترناتیو یا پاک‌سوز است.

سابقه تأسیس کمپانی تسلا به دهه ۱۹۹۰ و فعالیت گروهی از مهندسان جوان به ریاست ««مارتین ابرهارد» و «مارک تارپنینگ» درزمینهٔ کتاب‌‌خوان‌های الکترونیکی بازمی‌گردد که در سال ۱۹۹۸ با تأسیس شرکت کوچکی به نام  «نوو مدیا» (NuvoMedia ) توانستند ابتکار جدیدی درزمینهٔ ساخت تکنولوژی خودروهای پاک‌سوز برقی راه بیاندازند.

تسلا در نهایت در سال ۲۰۰۳ با همکاری این دو فرد و مهندس جوان دیگری به نام «ایلان ماسک» به‌صورت رسمی تأسیس شد و با فعالیت درزمینهٔ ساخت خودروهای پاک‌سوز برقی، صنعت خودروسازی در جهان را متحول ساخت. تیم تسلاموتورز در سال ۲۰۰۴ با اعضای اصلیش یعنی «جی‌بی استرابل»، «یان رایت»، «ایلان ماسک»، «مارتین ابرهارد» و «مارک تارپنینگ» طرح اولین خودروی الکتریکی خود تحت عنوان «رودستر» را به مرحله عملیاتی رساند و هم اکنون نیز یکی از غول های بزرگ صنعت خودروسازی در جهان محسوب می شود.

در حال حاضر با توجه به روابط تنش‌آمیز بین دولت‌های آمریکا و چین در عرصه اقتصادی و صنعتی، هیات‌مدیره شرکت تسلا به ریاست ایلان ماسک با توجه به گمانه‌زنی‌هایی مبنی بر به خطر افتادن بازار فروش محصولات تسلا در چین تلاش دارد تا پایه‌های روابط اقتصادی و صنعتی خود با کشور چین را فارغ از منازعات سیاسی و نظامی دو کشور تحکیم بخشد.

ماسک در مصاحبه با تلویزیون دولتی چین اظهار داشته اقتصاد این کشور طی دهه آینده به بزرگ‌ترین اقتصاد جهان تبدیل خواهد شد. مدیرعامل تسلا همچنین دولت چین را دولتی متعهد به حفظ محیط‌ زیست و آینده‌ای متکی بر انرژی‌های پاک و تجدید پذیر توصیف کرده است.

این اظهارات در حالی صورت گرفته است که چین در حال حاضر بزرگ‌ترین تولیدکننده گازهای گلخانه‌ای در جهان به شمار می آید و دولت این کشور اطمینان داده است تا تعهد‌های بین‌المللی خود در زمینه‌های زیست‌محیطی را تا سال ۲۰۶۰ محقق کند. ایلان ماسک در ادامه مصاحبه خود تأکید کرده که نسبت به آینده فعالیت شرکت تسلا در چین بسیار امیدوار است.

در حال حاضر ۲۰ درصد از درآمد شرکت تسلا از محل فروش محصولاتش در بازارهای چین است و این کشور پس از ایالات‌متحده دومین بازار بزرگ برای سازنده خودروهای الکتریکی محسوب می‌شود. در سال ۲۰۲۰ نیز یک چهارم خودروهای تولیدی تسلا در جهان یعنی حدود ۵۰۰ هزار دستگاه اتومبیل تسلا در چین به فروش رفته است.

در این راستا  تسلا یک شرکت الکتریکی جدید در چین ثبت کرده است که در آن ۲۴ فروشگاه، ۱۱۴ ایستگاه سوپرشارژر و ۳۴۸ ایستگاه شارژ ثبت شده است. پیش از آن و در سال ۲۰۱۸، تسلا شرکتی در شانگهای چین با مالکیت ۱۰۰ درصدی خود و بدون حضور سرمایه‌گذار محلی ثبت کرد و شعبه شانگهای تسلا  به‌صورت شرکتی با مسئولیت محدود، فعالیت در زمینه اتومبیل‌های الکتریکی، قطعات یدکی و باتری‌ها و البته توسعه محصولات فتوولتائیک (تولید برق با سلول‌های خورشیدی) را توسعه داد.

همچنین قرار است تسلا در هفته‌های آینده مکان جدیدی را برای فعالیت‌هایش در چین معرفی کند. بر همین اساس، ایلان ماسک از مقامات پکن درخواست کرد تا محدودیت‌های مالکیت خارجی شرکت‌های الکتریکی محلی در چین را لغو کنند.  گفته می‌شود تابه‌حال به هیچ شرکت خودروساز خارجی در چین چنین اجازه‌ای داده نشده است و بانک‌های دولتی چین نیز هزینه تکمیل این طرح را تقبل کرده اند.

از دید بسیاری از ناظران، اظهارات تمجیدآمیز مدیرعامل شرکت تسلا از چینی‌ها با سیاست‌های انقباضی دولت پکن و تغییر رویه‌ای که طی هفته‌های اخیر مقامات چینی در قبال فعالیت تسلا در چین داشته‌اند؛ همخوانی چندانی ندارد.

نهادهای نظارتی و امنیتی چین به تازگی نسبت به کیفیت محصولات تولیدی تسلا در شانگهای اظهار تردید کرده اند و اخیراً نیز ارتش چین اعلام کرده که ورود خودروهای تسلا را به محوطه‌های نظامی از بیم استفاده جاسوسی از دوربین‌های آن ممنوع کرده است.

دولت چین بیم دارد که اطلاعات خصوصی مالکان خودروهای برقی تسلا و به خصوص عکس‌های گرفته شده توسط دوربین‌های این خودروها در اختیار دولت و سازمان‌های جاسوسی و اطلاعاتی آمریکا قرار بگیرد.

ازاین‌رو ایلان ماسک در مصاحبه خود با شبکه دولتی چین تلاش کرده تا  به نگرانی‌های ارتش چین پاسخ دهد. او اطمینان داده است که اتومبیل‌های ساخت شرکت او هرگز برای چنین اهدافی استفاده نخواهد شد.

براساس گزارش وال‌استریت ژورنال، ایلان ماسک در مصاحبه تلویزیونی خود با صراحت و قاطعیت اذعان کرد که «درگیر شدن یک شرکت تجاری در جاسوسی از مشتریانش چه در چین و چه در آمریکا تأثیر منفی بر فعالیت آن شرکت خواهد گذاشت.  اگر تسلا از خودروهای خود برای جاسوسی در دیگر کشورها استفاده کرده بود، فعالیتش در این کشورها متوقف می‌شد و همین مسئله برای ما انگیزه مهمی است تا اطلاعات مشتریانمان را محرمانه نگه داریم.»

ایلان ماسک یکی از محبوب‌ترین چهره‌ها در شبکه اجتماعی چینی ویبو (Weibo) است. وی  در این شبکه اجتماعی ۱.۷ میلیون دنبال‌کننده دارد. «لی که چیانگ» نخست‌وزیر چین هم پس ‌ازآن که ایلان ماسک نسبت به کشور چین ابراز علاقه و عشق کرده بود، اقامت دائم در چین را به ماسک  پیشنهاد داده بود. اما با همه این مسائل نزدیک به یک سال است که  فعالیت شرکت تسلا در  چین با موانع و فراز و نشیب های متعددی مواجه شده است.