کن ۲۰۲۲؛ جشنواره‌ ای که حاشیه‌ هایش در ایران ادامه دارد

حضور بازیگران ایرانی در هفتاد و پنجمین جشنواره فیلم «کن» طی روزهای گذشته به موضوعی جنجال‌برانگیز تبدیل و با حاشیه‌های فراوانی همراه شد؛ حواشی که هنوز هم ادامه دارد. از نحوه پوشش هنرمندان کشور در این جشنواره گرفته تا انتقادات به دو فیلم راه یافته به این جشنواره با نام‌های «برادران لیلا» و «عنکبوت مقدس» و همچنین انتقاد از بازیگران به دلیل سکوت درباره حوادث روز خصوصا سانحه «متروپل» از این حاشیه‌ها است که به تفکیک به آنها خواهیم پرداخت.

در تازه‌ترین حاشیه مربوط به کن، فیلم روحانی که برنده جایزه بهترین نقش زن را تهدید به اعدام می‌کند و از چهره‌های داخلی که به او تبریک گفته‌اند می‌خواهد توبه کنند، وایرال شد. مخاطب اصلی پیام اعدام پیشتر گفته بود ۲۰۰ پیغام تهدیدآمیز پس از کسب جایزه‌اش دریافت کرده است.

نه همین لباس زیباست!

نحوه حضور بازیگران و پوشش آنان جلوی دوربین رسانه‌ها موضوعی بود که در ابتدای جشنواره به شدت خبرساز شد. پوشش این هنرمندان به گفته کاربران فضای مجازی نه تنها زیبا نبود بلکه برخی از آنان مضحک نیز به نظر می‌رسید و به سوژه طنز در فضای مجازی تبدیل شد.

به عنوان مثال در این مراسم «ترانه علیدوستی» بازیگر اصلی فیلم برادران لیلا با دامن حجیم خاکستری از تور‌ پلیسه شده، با تاپ آستین بلند سیاهی که گردن را احاطه‌ کرده در مراسم حضور یافت و توجه کاربران را به خود جلب کرد.

حتی کت و شلوار صورتی رنگ او نیز خبرساز شد. به طوری که برخی از کاربران رنگ شاد لباس او را در تناقض با اظهار نگرانی‌هایش در زمینه مسائل اجتماعی، اقتصادی و سیاسی داخلی ایران دانستند.

تصویری از یک بیلبورد صورتی نیز طنز دیگری بود که بین کاربران مجازی دست به دست شد و به لباس علیدوستی اشاره داشت.

لباس دیگری که توجه بسیاری به خود جلب کرد، لباسی آغشته به منجوق و پولک دوزی‌های براق و رنگی و مسلما الهام گرفته از دهه ۷۰ میلادی بود.

شماری از کاربران و کارشناسان بر این باورند که سلبریتی‌های کشور تلاش داشتند، بیشتر با ایجاد حواشی خود را مطرح کنند تا اقدامات حرفه‌ای؛ حواشی مانند بوسیدن «نوید محمدزاده» و «فرشته حسینی» که بعضی ها در ایران از تعبیر «کثافت کاری» برای آن استفاده کردند.

از طرفی برخی دیگر از  اینکه چرا هنرمندان از این تریبون برای بازتاب مشکلات استفاده نکردند، انتقاد کردند. به عنوان نمونه آنها به این موضوع نقد داشتند که چرا فرشته حسینی درباره مصائب افغانستان سکوت کرده است.

یک کاربری در صفحه توئیتر خود نوشت:

حتی انتقادات مشابهی نیز به محمدزاده نیز وارد شد. به طوری که معتقد بودند او می توانست از این فرصت برای انعکاس مشکلات داخل ایران به ویژه رخداد اخیر متروپل آبادان استفاده کند.

انفجار حواشی فیلم عنکبوت مقدس

عنکبوت مقدس فیلم دیگری بود که به این جشنواره راه یافت بود و به گفته بسیاری از کارشناسان بیش از اینکه یک فیلم سینمایی باشد، یک پروپاگاندای تمام عیار علیه مردم ایران و دین اسلام است؛ فیلمی که به دست گروهی از ایرانیان ترک وطن کرده در اردن ساخته شده‌است. «زهرا امیرابراهیمی» به دلیل نقش آفرینی در این فیلم، عنوان بهترین بازیگر زن را در جشنواره به دست آورد.

شماری از فعالان شبکه‌های اجتماعی این فیلم را از زوایای مختلف مورد نقد و بررسی قرار دادند از پوستر گرفته تا تریلر آن که تصویر هوایی از مشهد را نشان می‌داد. کاربری پوستر آن را یک پشتی ایرانی دانست که ایرانی‌ها از گذشته در خانه‌های خود از آن استفاده می‌کردند.

در نمایی از فیلم عنکبوت مقدس که داستان آن در شهر مشهد می‌گذرد، نام فیلم روی تصویر مشهد با مرکزیت حرم مطهر امام رضا (ع) نمایش داده شده‌است. این تصویر، حرم مطهر را در کانون تار عنکبوت نشان می‌‌دهد؛ اقدام توهین‌‌آمیزی که واکنش‌های زیادی در بر داشت.

انتشار این فیلم خشم و انزجار کاربران را در پی داشت که آن را توهین به مقدسات ارزیابی کردند.

همین موضوع باعث شد که برخی زهرا امیرابراهیمی را با شهاب حسینی مقایسه کنند که پیشتر جایزه بهترین بازیگر مرد جشنواره کن را به دست آورده‌بود.

البته کاربران نوک پیکان انتقاد را به سمت کشورهای متخاصم نشانه رفتند و این فیلم را توطئه‌ای از جانب غرب دانستند.

اصغر فرهادی زیر پای رقیب وطنی را خالی کرد؟

همان طور که اشاره شد، «برادران لیلا» یکی از دو فیلم راه یافته به این جشنواره بود اما نتوانست جایزه بگیرد و بسیاری «اصغر فرهادی» را در این زمینه مقصر می‌دانند که با توجه به نفوذی که در جشنواره کن دارد باعث شده فیلم «عنکبوت مقدس» برنده جایزه شود و به نوعی تلاش کرد که «سعید روستایی» دومین نفری نباشد که از داخل ایران برنده جایزه می‎شود. به عبارتی افتخاری که نصیب فرهادی شده‌است با کارگردانی مثل روستایی تقسیم نشود.

کاربران با توجه به نظر مخاطبان و رتبه‌بندی فیلم‌ها معتقدند که فیلم برادران لیلا باید در این جشنواره برنده می‌شد، بنابراین انتخاب عنکبوت مقدس را به یک بازی سیاسی مرتبط می‌دانند.

این فیلم واکنش مقامات ایرانی را نیز در پی داشت. به گونه‌ای که «محمد هاشمی» معاون حقوقی وزارت ارشاد اعلام کرد: «تصمیم گرفتیم هر کسی را با هر عنوانی که در ساخت این فیلم همکاری داشته، در صورتی که داخل کشور باشد، با روش‌های قانونی و حقوقی دنبال کنیم.»

سایه «me too» بر جشنواره

در همین حین و زمانی که حضور «سعید پورصمیمی» بازیگر ۷۹ ساله «برادران لیلا» روی فرش قرمز کن، موجی از تمجیدها را به همراه داشت، «کتایون ریاحی» به گفته خودش بعد از ۲۵ سال سکوت را شکست و مدعی تعرض پورصمیمی به او در خانه سینما شد.

«لادن طباطبایی» بازیگر مهاجرت‌کرده از کشور هم ادعای مشابهی درباره پورصمیمی مطرح کرد. او البته بعدا درباره ادعای خود توضیح داد که تماس فیزیکی در کار نبوده، فقط تعرض کلامی بوده‌است. این موضوع واکنش بازیگران و چهره‌های سرشناس را به همراه داشت.

جنجالی‌ترین توئیت را رائفی پور انتشار داد. او در توئیت خود آورد: «با توجه به آمار بالای تجاوز و تعرض جنسی در سینما و افشاگری های روزانه این جماعت دوزاری علیه هم! به نظر میاد اگر کسانی که بهشون تجاوز نشده اعلام کنند کاربردی تر باشه».

بعد از توئیت رائفی‌پور سیل  حملات به او از سوی بازیگران و اهالی سینما آغاز شد که هنوز نیز ادامه دارد. اهالی سینما همچون «حمید فرخ نژاد»، «سیدجواد هاشمی»، «محمدحسین قاسمی»، «رضا کیانیان»، «حمیدرضا آذرنگ»، «سعید الهی» و «رامبد جوان» در فضای مجازی به‌ویژه توئیتر و اینستاگرام به این ادعاهای رائفی‌پور واکنش نشان دادند.