منافع مذاکرات کشدار برای ایران و آمریکا؛ چشم‌انداز توافق در فصل سرد

مذاکرات احیای برجام هر چند پس از چانه‌زنی‌های میانه تابستان، از وضعیت «بن بست» خارج شد اما اکنون روی دور کند افتاده و از شتاب چند روز پیش بشدت کاسته شده است؛ افزایش نرخ برابری دلار با ریال و پیشروی آن در کانال ۳۰ هزار تومان نشان‌دهنده برداشت‌های موجود از آینده برجام است.

در تهران، روزنامه «کیهان» توصیه کرده فقط دو ماه دیگر توافق را به تعویق بیاندازید تا اوضاع زمین تا آسمان برای ایران در مذاکرات تغییر کند.

دیگر مخالفان توافق هم این روزها پرکارتر از همیشه درباره استدلال‌هایشان سخن می‌گویند مانند «علی خضریان» نماینده تهران که اظهار داشته در پیش نویس توافق، ایراداتی پیرامون عدم تضمین واقعی و راستی آزمایی وجود دارد. این در حالی است که بعید است چنین مخالفت‌هایی کوچکترین تاثیری بر سرنوشت برجام در سطح کلان تصمیم‌گیری داشته باشد.

از سوی دیگر «بلومبرگ» نوشته آمریکا و ایران بر سر جزئیات کلیدی توافق برای احیای برجام با یکدیگر اختلاف دارند و به گفته مقامات، ممکن است چندین هفته طول بکشد تا اختلافاتشان حل شود.

در این فضا، ادعای منابع اسرائیلی که «جو بایدن» از گفت‌وگوی چندباره با مقامات تل‌آویو بر سر مذاکرات برجامی طفره رفته هم مورد توجه بسیاری قرار گرفت.

آنچه در تشریح فضای کلی حاکم بر مذاکرات می‌توان به آن اشاره کرد این‌که همچنان که مقامات جمهوری اسلامی ایران می‌گویند، بسیاری از موانع بدون توافق هم برداشته شده و مهم‌ترین اهرم فشار واشنگتن یعنی ممنوعیت فروش نفت در دوره دموکرات‌ها کم‌اثر شده است و از این منظر دوری تیم مذاکره‌کننده از شتابزدگی تا حدی قابل درک است. علاوه بر اینکه از نگاه تهران، نزدیک‌تر شدن زمستان و نیاز مبرم به منابع ایران در بازار انرژی، فشار بیشتری به غرب برای پذیرش خواسته‌های ایران وارد خواهد ساخت.

به گزارش ایران مامن، این تحلیل البته یک اشکال بزرگ دارد و آن اینکه غرب مجموعه‌ای کاملا به هم پیوسته از اروپا تا آمریکا در نظر گرفته شده حال آن که فرارسیدن زمستان اروپا منهای گاز روسیه الزاما برای واشنگتن وضعیت هولناکی نیست.

از سوی دیگر، کشدار کردن مذاکرات برای دموکرات‌ها این مزیت بزرگ را در پی دارد که به لابی‌های صهیونیستی و اعضای ضدایرانی کنگره نشان می‌دهد تا حد زیادی دغدغه‌های آن‌ها را در سیاست خارجی در نظر داشته‌ و در عین حال از تحرکات نظامی جمهوری اسلامی در خاورمیانه تا حد زیادی کاسته‌اند.

«نیویورک تایمز» در گزارشی به نقل از منابع آگاه ادعا کرد که دولت بایدن پس از حملات اخیر در سوریه طی پیامی که از طریق کانال‌های خصوصی به ایران منتقل کرده، مدعی شده است که به دنبال تشدید درگیری‌ها در منطقه نیست و تنها به دنبال محافظت از منافع آمریکا است.

البته دیدگاه متعارضی هم در این زمینه وجود دارد؛ چنانکه مجله «تایم» نوشته طولانی‌تر شدن زمان برای حصول توافق از طرفی منجر به سرعت گرفتن برنامه هسته‌ای ایران و از طرف دیگر فرارسیدن انتخابات ریاست جمهوری در آمریکا می‌شود که چنین موضوعی سبب می‌شود تا توافق برای هر دو طرف مفید واقع نشود.