بالاخره با غریبه‌ها حرف بزنیم یا نزنیم؟

بسیاری از ما در کودکی و نوجوانی مهارت‌های ارتباط‌گیری یا فنون صحبت کردن با دیگران را به‌خوبی نیاموخته‌ایم. برخی جوانان و بزرگسالان وقتی با یک فرد غریبه یا در جمعی که افراد حاضر در آن برایشان آشنا نیستند، قرار بگیرند هنگام صحبت دچار اضطراب و دستپاچگی می‌شوند.

احتمالاً شما هم با بچه‌هایی کمرو برخورد داشته‌اید که وقتی وارد مثلاً مهمانی می‌شوند سلام نمی‌کنند یا سرشان را پایین می‌اندازند و بر عکس بعضی بچه‌ها بلند به جمع حاضر سلام می‌کنند و به احوالپرسی حضار پاسخ می‌دهند.

شاید بیشترین تذکر و آموزش والدین در کودکی منحصر به این جمله بود که «با غریبه‌ها حرف نزن» ولی خب، اینجا چیزی که مغفول مانده، آموزش مهارت ارتباط‌گیری و گفتگو با افراد مختلف و جدید است که در طول زندگی به کرات در چنین موقعیتی قرار می‌گیریم.

به گزارش ایران مامن ، برای امور روزمره زندگی، در موقعیت‌های اجتماعی متنوع در محل زندگی یا محل کار و بسیاری جا‌های دیگر مجبوریم با افراد ارتباط بگیریم، زیرا ما در یک جامعه بشری پویا زندگی می‌کنیم. گفتگو با افرادی که تاکنون نمی‌شناختیم نه فقط از روی ضرورت بلکه به‌نوعی در راستای ماهیت اجتماعی انسان بوده و می‌تواند تجربه و دیدگاه‌های تازه‌ای را برای ما به همراه بیاورد.

صرف نظر از مواقع غیر قابل اجتناب یا موقعیت‌های خاص مانند پرسیدن آدرس مکانی یا مسیر حرکت یک اتوبوس، اصولاً چه ضرورتی دارد با غریبه‌ها حرف بزنیم؟

بر خلاف تصور دوران کودکی و نوجوانی که مکالمه با افراد ناشناس ممکن است ناایمن یا حتی خطرناک باشد، اما در دوران جوانی و بزرگسالی شروع صحبت با افراد غریبه و در باره موضوعات جدید و مورد علاقه طرفین، نه تنها می‌تواند مهارت ارتباط‌گیری ما را افزایش دهد بلکه می‌تواند برای ما نوعی آشنایی با نگرش‌های جدید، شناخت روحیات متفاوت و «روان درمانی» باشد یا از بروز عارضه‌هایی مانند افسردگی یا گوشه‌گیری جلوگیری کند. مثلاً خود را در یک مسافرت انفرادی مجسم کنید. می‌توانید حین حرکت فقط به جاده و مناظر بیرون نگاه کنید یا با سایر مسافران آشنا شوید و به‌صورت جمعی از مسیر حرکت لذت ببرید.

برخی افراد خیلی تمایل دارند سر صحبت را با دیگران باز کنند. اگر تمایل داشتید شما هم از این موقعیت استفاده کنید و هر جا احساس کردید تمایلی به ادامه موضوع ندارید یا مکالمه برایتان جذاب نیست، به‌راحتی و مؤدبانه از گفتگو خارج شوید. خود را ملزم به گوش کردن ندانید تا مجبور شوید قید صحبت کردن با افراد را بزنید.

برای به دست آوردن احساس شادی یا عدم احساس تنهایی مخصوصاً حین سفر‌های شهری یا پارک و … می‌توانید سر صحبت با غریبه‌ها را باز کنید. اگر خسته و بی‌حوصله نباشید یا صدای شما مزاحم بقیه نباشد، صحبت کردن در اتوبوس، مترو، قطار، جمع‌های دوستانه و با افرادی جدید می‌تواند طراوتی خاص به روح و روان شما دهد و موجب خوشحالی و رفع بی‌حوصلگی یا افسردگی شما شود.

خیلی از افراد دوستان ماندگار خود را از یک مکالمه ساده در مدرسه، دانشگاه، پارک، مسافرت گروهی و… پیدا کرده‌اند. بدیهی است که یک ارتباط جدید به‌دنبال خود ارتباط‌های بیشتری سر راه شما قرار می‌دهد. تجربه مکالمه با افراد جدید و غریبه و شنیدن حرف‌های آن‌ها می‌تواند سبب ‎شود بفهمیم دیگران چه دنیایی از اندیشه‌ها، احساسات، عواطف و تجربه‌های جالب و گوناگون دارند.

طبیعی است که یک مکالمه یا ارتباط کوتاه با کسی که نمی‌شناسیم نمی‌تواند ما را خوشبخت کند یا مشکلاتمان را برطرف کند، اما می‎تواند باعث شود دقایق کسل‎کننده مثلاً هنگام رفت‎ وآمد روزانه به محل کار یا خانه سرگرم کننده‌تر شود. وارد جمع دیگران شدن و صحبت کردن بهتر از گوشه‌گیری و پناه بردن به استعمال دخانیات است. اینطور نیست؟ وقتی با دیگران یک پیوند اجتماعی ایمن و مثبت برقرار کنیم، به‌نوعی کلید خوشحالی یا خوشبختی خود را روشن کرده‌ایم.

ولی چرا برخی منزوی هستند؟ چون از آثار مثبت برقراری رابطه با افراد دیگر بر سلامتی خود غافل هستند. البته منظور این نیست لزوماً با همه وارد تعامل شویم یا پاسخ هر کسی که سعی می‎کند به ما نزدیک شود را بدهیم، بلکه مقصودم آن است اگر موقعیتی پیش آمد که خواستیم با یک غریبه صحبت یا به او کمک کنیم، نگران اینکه چه واکنشی نشان می‎دهد نباشیم، کمرویی نکنیم و کار خود را انجام دهیم.

بنا بر پژوهش‌های انجام شده، این نوع ارتباط‌گیری نه تنها حالمان را از آنچه انتظار داریم بهتر می‎کند، بلکه حس شادی و رابطه‌ای خوشایند به طرفین می‌بخشد. برخی مهارت‌های ارتباط‌گیری با اشخاص غریبه عبارتند از:با تحمل و ملاحظه‌کار باشید. گاهی افراد می‌خواهند خودشان را خالی کنند. صبور باشید و گوش کنید، بگذارید حرفش را بزند. به او کمک می‌کنید آرام شود. وقتی آرام شد، می‌توانید صحبت را به آنچه در نظرتان است منحرف کنید. گفتگو را ناتمام رها نکنید. تصور کنید وسط یک داستانِ جذاب فرد سومی صحبت شما را قطع می‌کند. پس از آن دنباله صحبت را بگیرید.

بهتر است برخی چیز‌ها ناگفته باقی بماند. هرکس چیز‌هایی دارد که مایل نیست دیگران بدانند. اگر صحبت گرم شد، مراقب حدود و حریم‌ها یا بیان عقاید خودتان باشید یا مثلاً چنانچه طرف مقابل مشکلی داشت که شما را معذب می‌کرد – مانند بوی بد دهان- رفتار ملاحظه‌کارانه آن است که گفتگو را ادامه دهید، گویی که چیزی رخ نداده است.

از کمک کردن دریغ نکنید. فرض کنید در سفری هستید. هنگامی که به فرد غریبه‌ای کمک می‌کنید، حس خوبی پیدا می‌کنید. اینطور نیست؟ البته مجبور نیستید کار ضروری خود را رها و بلافاصله به او کمک کنید، در آن صورت قضیه فرق می‌کند. درصورتی که به کسی کمکی کردید، بلافاصله از او کمکی در عوض آن نخواهید. بگذارید زمان بگذرد تا فکر کند یا بفهمد که شما از باب ادب و دوستی به او کمک کرده‌اید. مدتی که گذشت، خواسته‌تان را مطرح کنید. اکثر ما حسابِ کار‌هایی که برای دوستان و همکارانمان می‌کنیم را داریم، بنابراین حتماً قدردان و سپاسگزار کسانی باشید که پیوسته هوایتان را دارند.

با شناخت و فهم مقدماتی ازطبیعت بشری و عادت‌های مردم در اجتماع، همه می‌توانند یاد بگیرند که چطور خوش صحبت‌تر بوده و رابطه‌ای مطلوب‌تر داشته باشند. برخورد مثبت اولیه بر افراد، بسیار مهم و اثرگذار است؛ چگونه زبان بدنمان مثبت باشد یا تهدیدآمیز نباشد؛ چگونه به نحوی مؤثر از کسی تعریف و تمجید کنیم و چگونه مجهز به اطلاعاتی ارزشمند مثلاً به یک مهمانی برویم. با دانش و مهارت‌های کلامی و ارتباطی، نه تنها در گفتگو‌ها حس آرامش و اعتمادبه‌نفس بیشتری خواهیم داشت، بلکه دوستان بیشتری نیز خواهیم یافت. به‌قول شاعر: «زندگی گرمی دل‌های به هم پیوسته است.»

گزارش از محمدرضا سهیلی‌فر : روزنامه جوان