علیه سفارت طالبان در تهران

مساله تحویل سفارت افغانستان به طالبان طی هفته‌های اخیر مورد توجه بسیاری قرار گرفت. در این میان برخی خبرنگاران افغانستانی با انتشار تصاویری در فضای مجازی مدعی شدند که در پی تعیین یک کارمند عضو امارت اسلامی (طالبان) به‌عنوان سرپرست سفارت افغانستان در تهران، دیپلمات‌های حکومت سابق،‌ سفارت را رسما به وزارت خارجه ایران تحویل دادند.

به گزارش ایران مامن، پس از انتشار تصاویر استقرار اعضای طالبان در سفارت افغانستان و ادعاهای مربوط به آن، وزارت امور خارجه کشورمان در اطلاعیه‌ای تاکید کرد جمهوری اسلامی ایران در موضوع تحویل و تحول سفارت افغانستان در تهران، ‌ورودی نداشته و این فرایند کاملا داخلی و مربوط به خودِ افغانستانی‌ها بوده است.

با این حال، این فعل و انفعالات با واکنش‌های بسیاری همراه بوده است. به نوشته «همشهری آنلاین» برخی از کارشناسان درخصوص حضور دیپلمات از سوی طالبان به مخاطرات امنیتی در این زمینه اشاره دارند. باید توجه داشت که طالبان از زمانی که قدرت را به دست گرفته هنوز به وعده‌های خود نه فقط در قبال مردم افغانستان بلکه در تعامل با جمهوری اسلامی ایران در مسائلی مانند حق‌آبه قانونی ایران عمل نکرده است.

همشهری به نقل از «محسن روحی صفت» دیپلمات سابق نوشت: امارت اسلامی هنوز از سوی سازمان ملل و هیچ کشور دیگری در دنیا به رسمیت شناخته نشده است.  وضعیت قبلی سفارت افغانستان با حضور سرپرست پیشین به نوعی توازن ایجاد می‌کرد چون افغانستان فقط طالبان نیست و اقوام مختلفی در این کشور زندگی می کنند.

«نوذر شفیعی» استاد روابط بین الملل هم در این باره اظهار داشته وقتی جمهوری اسلامی ایران می‌پذیرد که نمایندگی رسمی افغانستان به طالبان واگذار شود، معنایش این است که عملا ایران طالبان را نماینده رسمی دولت افغانستان می‌داند.

«عبدالمحمد طاهری» رایزن فرهنگی پیشین ایران در افغانستان به «اعتماد» می‌گوید: تهران هم دقیقا همان مسیری را در پیش گرفته است که چین و روسیه در پیش گرفته‌اند. این دو کشور هم به دنبال به رسمیت شناختن طالبان نیستند، اما مراودات خود را با دولت این گروه آغاز کرده‌اند. چین دنبال اقتدار تجاری خود در افغانستان است، روسیه به دنبال اقتدار امنیتی و اطلاعاتی در افغانستان است و جمهوری اسلامی ایران هم به دنبال این است که خلأ امریکایی‌ها و ایساف (نیروهای بین‌المللی کمک به امنیت – نظامیان تحت رهبری ناتو) را پر بکند. علاوه بر اشتراک‌های اقلیمی، زبانی و مذهبی، تهران نگران است که اگر نتواند چتر خود را در افغانستان بگشاید، فرصت برای نفوذ گروه‌های خطرناک تروریستی از جمله داعش و شاخه‌های افراطی طالبان فراهم‌تر می‌شود.

با این حال و به نوشته اعتماد انتشار خبر واگذاری سفارت افغانستان به اعضای گروه شبه‌نظامی طالبان، با واکنش‌های گسترده‌ای در شبکه‌های اجتماعی مواجه شد. چه کاربران افغان و چه کاربران ایرانی این اقدام تهران را به معنای کوتاه آمدن تهران در مقابل گروه شبه‌نظامی دانسته‌اند که در طول بیش از یک‌سال و نیم سلطه‌اش در افغانستان نه تنها به هیچ یک از تعهداتش برای مشارکت دادن دیگران در قدرت عمل نکرده است، بلکه به شکل گسترده‌ای حقوق شهروندان افغانستان به خصوص زنان و دختران را پایمال می‌کند.

روزنامه «جمهوری اسلامی» هم در یادداشت امروز خود به تحویل سفارت افغانستان در تهران به طالبان تاخت و نوشت: آنچه که اکنون شاهد آن هستیم، در واقع، رسمیت بخشیدن به حکومت طالبان است هرچند که رسماً، چنین چیزی ابراز نشود. حال آنکه شروط چند گانه ایران برای به رسمیت شناختن طالبان (شامل تحقق حقابه هیرمند، تشکیل حکومت فراگیر، جلوگیری از فعالیت گروههای تروریستی و تامین حقوق و امنیت شیعیان افغانستان) حتی به وقوع، نزدیک هم نشده چه رسد به اینکه وقوع خارجی پیدا کند.

به نوشته جمهوری اسلامی، واگذاری سفارت افغانستان در تهران به طالبان، صرف نظر از اشکال حقوقی آن، عملا به معنی عقب نشینی واضح ایران از شروط پیشین خود در زمینه رسمیت بخشیدن به حکومت طالبان است. به طور قطع، مادامی که سیاست ایران در برابر طالبان، مبتنی بر دیپلماسی تضرع و باج‌دهی باشد، آنکه متضرر خواهد شد ایران خواهد بود نه طالبان و صد البته که مهاجرین افغانستانی ساکن در ایران در سفارت تحت تولیت یک گروه تروریستی نیز با مشکلاتی بیش از پیش روبرو خواهند شد.