برنامه آموزش زبان مدارس؛ عرض‌اندام چینی، تغییر عربی و تداوم انگلیسی

ورود آموزش زبان چینی به فهرست سرفصل‌های آموزش و پرورش موضوعی بود که مورد توجه بسیاری قرار گرفت. مصوبه اخیر شورای عالی آموزش و پرورش می‌گوید برحسب نیازها و تقاضای اجتماعی جدید علاوه بر زبان انگلیسی، آموزش زبان‌های عربی، فرانسه، آلمانی، ایتالیایی، روسی، اسپانیایی و چینی مجاز بوده و در دستور کار قرار می‌گیرد.

به گزارش ایران مامن، زبان‌هایی یادشده تا حد زیادی همخوان با کرسی‌هایی است که در سطح آموزش عالی و در دانشکده‌هایی مانند زبان‌ها و ادبیات خارجی دانشگاه تهران تدریس می‌شود البته به جز ژاپنی و اردو.

بر اساس مصوبه جدید، وزارت آموزش و پرورش موظف می‌شود برنامه درسی زبان‌های خارجی را به تصویب شورای‌عالی آموزش و پرورش برساند. از دیگر وظایف این نهاد در قبال مصوبه جدید این است که برگزاری کلاس‌های حضوری را در اولویت قرار دهد. حتی در مناطقی که امکان ارائه کلاس‌های حضوری وجود ندارد از طریق آموزش‌های غیرحضوری یا ترکیبی (آنلاین و حضوری) اقدام کند.

از سال ۹۰ و همزمان با ورود «سند تحول بنیادین آموزش و پرورش» در راهبردهای نصفه‌نیمه وزارتخانه‌ آموزش و پرورش در ادوار مختلف، موضوع لزوم ارائه زبان‌های خارجی و خروج از انحصار زبان انگلیسی در مدارس، همواره مورد بحث و تامل کارشناسان بوده است. حالا پس از ۱۲ سال ورود زبان‌های تازه به به فهرست آموزشی رسمیت می‌یابد و طبق گفته دبیرکل شورای عالی آموزش و پرورش اگر همه شرایط فراهم شود، این مصوبه از همین امسال قابلیت اجرا دارد.

روزنامه «خراسان» با اشاره به منشا این تصمیم که دغدغه رهبر انقلاب مبنی بر شکستن انحصار آموزش زبان انگلیسی در مدارس بوده، درباره جزئیات این طرح نوشته است: انتخاب یک زبان خارجی اجباری است اما نوع زبان آن انتخابی است. عنوان زبان خارجی نیز می‌تواند تغییر کند.

در این ارتباط، موسسات ذی‌صلاح دارای تاییدیه از آموزش و پرورش هم می‌توانند برای دانش آموزانی که متقاضی این کار هستند، تدریس داشته باشند. در صورت آموزش زبان‌هایی نظیر چینی توسط موسسات، ارزشیابی این زبان از طریق موسسات خواهد بود و درنهایت نمره دانش آموز برای محسوب شدن در معدل به مدرسه اعلام می‌شود.

همچنین، زبان عربی تخصصی از این پس به عنوان زبان خارجی در مدارس به صورت انتخابی تدریس می‌شود و دانش آموزان می‌توانند به صورت حرفه‌ای زبان عربی را فرا بگیرند.

«مهدی نوید ادهم» عضو شورای عالی آموزش و پرورش از پیش‌بینی خود در خصوص این طرح به خراسان گفته است: ما قبل از این مصوبه، مجوز آموزش چند زبان را داشتیم اما این موارد اغلب با استقبال خانواده‌ها و دانش آموزان مواجه نمی‌شد. طبیعتا تمامی نقاط کشور هم ظرفیت ارائه تمامی این موارد را ندارد اما برای جاهایی که امکان ارائه آموزش و تقاضا برای هفت زبان را دارند، می توان آن را در ساعات درسی مدارس پیگیری کرد. تصور من این است از میان این موارد با شرایط جدید، دانش آموزان و خانواده ها از ۲ یا ۳ زبان خارجی استقبال خواهند کرد.

«احمد عابدینی» کارشناس ارشد آموزش و پرورش در گفت‌وگو با «اعتماد» اظهار داشته تا امروز هیچ قدمی برای اجرایی شدن مصوبات گذشته برداشته نشده مانند آماده کردن زیر‌ساخت یا نوشته شدن کتاب یا آموزش دادن به معلم و … . زبان چینی و روسی و ایتالیایی که خود به خود منتقل نمی‌شود. همان ضرورتی که باعث شد زبان‌های روسی و ایتالیایی و فرانسوی مصوب بشوند الان هم ایجاب می‌کند زبان چینی که صد برابر سخت‌تر از زبان‌های دیگر است مصوب بشود: شاید یک بخشی از این تصمیم سیاسی است. اما من اینها را مانند مصوبات قبلی می‌دانم و به‌نظرم هیچ ضرورت خاصی برای اضافه شدن زبان چینی نداریم.

«علیرضا صادقی» استاد دانشگاه علامه طباطبایی هم در گفت‌وگو با اعتماد بیان داشته وقتی از حضور زبان‌های مختلف در برنامه‌های درسی صحبت می‌کنیم باید چند چیز مهم را بررسی کنیم؛ کاربردی بودن آن زبان، تقاضا برای آن زبان، متناسب به فرهنگ بودن آن زبان است. زمانی که ما زبان عربی و انگلیسی را در دروس به صورت اجباری گنجاندیم چه نتیجه‌ای داشت؟ اگر آن زبان‌ها را توانستیم آموزش بدهیم پس این زبان چینی را هم می‌توانیم آموزش بدهیم اما بررسی ما نشان می‌دهد این اتفاق نیفتاده است. بچه‌ها در خصوص زبان‌هایی که در سیستم آموزشی ما تدریس می‌شوند به نتیجه درستی نمی‌رسند مگر اینکه در کلاس‌های بیرون آموزش ببینند.

با این حال برخی ناظران با یادآوری تفاوت جایگاه چین با کشورهایی مانند ایتالیا و اسپانیا و … و با اشاره به نشانه‌هایی مانند حضور نمایندگان شرکت‌های چینی مانند تیک تاک در تهران می‌گویند آموزش زبان چینی به سرنوشت زبان‌های غیرانگلیسی دیگر مبدل نخواهد شد.