سقلمه ایرانی بر پهلوی متحد «غیراستراتژیک»

وزیر امور خارجه ایران که اوایل امسال در مسکو با پررویی همتای روس خود در به جا آوردن آداب میزبانی متقابل روبرو شده و سکوت کرده بود، بعد از هم‌نوایی روس‌ها با اعراب در زمینه حاکمیت جزایر ایرانی خلیج فارس، این سکوت را شکست.

«حسین امیرعبداللهیان» در پاسخ به پرسش خبرنگارانی که در نشست خبری مشترک با همتای عمانی او در تهران حاضر بودند اظهار داشت: اخیرا در بیانیه کشورهای خلیج فارس و روسیه بندی درباره تمامیت ارضی ایران گنجانده شد. ما با هیچ طرفی در خصوص استقلال و تمامیت ارضی ایران هیچ‌گونه تعارفی نداریم. در پی احضار سفیر روسیه به وزارت خارجه روز گذشته از کانال های دیپلماتیک از مقامات روسیه دریافت کردیم و ما اینگونه توضیحات را کافی نمی دانیم و هرگز اینگونه بیانیه ها را برنمی‌تابیم.

وی افزود: خصوص اوکراین بر توقف جنگ و تمرکز بر راه حل سیاسی تاکید داریم. ما بر تمامیت ارضی کشورها از جمله اوکراین تاکید داریم و بر موضوع توقف جنگ اصرار می کنیم و از طرفین درگیری می‌خواهیم بر مسیر مذاکرات سیاسی بازگردند.

به گزارش ایران مامن، این سخنان هرچند به مذاق بسیاری از کسانی که سیاست‌های ایران در قبال روسیه را نقد و رفتارهای کرملین را هم تقبیح می‌کنند خوش آمد اما باعث نشد تا اظهارنظرها و تحلیل‌های ضدروسی متوقف شود از جمله «محمدجواد ظریف» وزیر سابق امور خارجه که با اشاره مجدد به کارشکنی‌های روس‌ها در مذاکرات هسته‌ای و تولید سوخت برای نیروگاه بوشهر تصریح کرده ما خیال می‌کنیم که روسیه رفیق استراتژیک ماست. پیش از ظریف هم شماری از دیپلمات‌های سابق جمهوری اسلامی در بیانیه‌ای مشترک درباره مواضع مسکو هشدار داده بودند.

در میان انبوه تحلیل‌ها و دیدگاه‌هایی که در این باره ارائه شده «مهدی مطهرنیا» کارشناس روابط بین‌الملل نیز دیدگاهی مشابه ظریف ارائه داده و می‌گوید: روس‌ها به ایران به عنوان متحد استراتژیک ننگریسته‌اند و باطبع همواره از آن به عنوان تعارفی دیپلماتیک استفاده می‌کنند تا از این طریق بتوانند از برگ ایران بهره ببرند.

در این زمینه «آرش رئیسی نژاد» دیگر کارشناس روابط بین‌الملل روابط ایران و روسیه را اینچنین تحلیل کرده است: شکل‌گیری ایرانِ غربگرا، مهم‌ترین تهدید برای مسکو خواهد بود. حتی ایرانِ هسته‌ای هم برای روسیه خطر خواهد بود. ایرانِ اسلام‌گرای رادیکال خطر بعدی است. رویای پوتین اما برآمدن یک «ایرانِ نظامی» است. چرا که نظامی‌شدن ایران می‌تواند تنش با غرب را حفظ کرده و مانع ایجاد نگرانی از جناحِ جنوبی گردد.

اخبار مرتبط

رولت روسی برای توهمات راهبردی

مسکو با درگیری ایران در جنگ اوکراین، سطح تنش غرب و ایران را بالا نگه‌داشت؛ همانگونه که برجام را تضعیف کرده بود تا مانعِ غیرامنیتی‌شدن ایران شود. سیاست روسیه در برابر رابطه غرب و ایران سیاست دو ستونیِ «نه جنگ، نه صلح» است: غرب به ایران حمله نکند؛ رابطه ایران و غرب نیز نرمال نشود!

حمایت روسیه از ادعای نادرستِ امارات و ناتوانی ایران در پاسخ مؤثر، نمایانگر قالب رفتاری ایران است: استیصال. ورای نوع رفتار با ایران (حتی با رای به شش قطعنامه‌ی شورای امنیت و تشدید تحریم‌ها علیه ایران)، مسکو مطمئن ‌است که تهران از او ‌ دنباله‌روی ‌کرده یا مجبور است که این کار را کند.

همچنین، مسکو بر این باور است که نیاز تهران به همکاری با آن از سر اضطرار است و به محضِ برآمدن فرصتی تاریخی در رابطه با غرب، ایران، بی‌درنگ، روسیه را دور می‌زند. از این رو، سیاست نگاه به شرقِ ایران ریشه در استیصال ایران و شرایط اضطرار دارد که هر دو نیز درهم‌تنیده با آمریکاستیزی است.